Yangın Sigortasına Talep Patlaması: İşletmeler Güvence Peşinde
Bolu’daki Otel Yangını Sonrası Sigorta Bilinci Artıyor.

Bolu’da meydana gelen otel yangını, Türkiye’de işletmelerin yangın güvenliği ve sigorta konusundaki eksikliklerini bir kez daha gündeme taşıdı. Olayda onlarca kişinin yaralanması ve milyonlarca liralık maddi kayıp, özellikle KOBİ’lerin yangın önlemleri ve sigorta kapsamına ilişkin tartışmaları alevlendirdi. Sigorta şirketlerinin açıkladığı son verilere göre, 2024 Ocak ayında yangın sigortası branşında 9 milyar 403 milyon lira prim üretildi. Bu rakam, 2023’ün aynı dönemine kıyasla %30’luk bir artışa işaret ediyor. 2024 yılı genelinde ise toplam prim üretimi 77 milyar lirayı aşarak sektörde rekor bir performans kaydedildi.

Bolu Yangını: Neler Yaşandı?

Bolu’daki otel yangını, çoğu turist olmak üzere 100’den fazla kişinin tahliyesiyle sonuçlandı. İlk incelemeler, yangın söndürme sistemlerinin eksikliği ve acil çıkış yollarının kullanılamaz durumda olmasını işaret ediyor. Olay, işletmelerdeki denetim zafiyetini ve sigorta bilincinin yetersizliğini gözler önüne serdi. Türkiye’de son 5 yılda kayıtlara geçen 12.450 iş yeri yangını olduğu ve bu yangınların %60’ının sigortasız işletmelerde meydana geldiği biliniyor.

Primler Neden Yükseliyor?

Yangın sigortası primlerindeki artışın temel nedeni, artan risk algısı ve enflasyonist baskılar. Sigorta şirketleri, yangın riskini hesaplarken işletmenin sektörünü, büyüklüğünü, kullanılan malzemeleri ve binanın teknik altyapısını dikkate alıyor. Örneğin:

• 50 çalışanlı bir alüminyum üretim tesisi (3-4 bin m²): Yıllık prim 600-700 bin TL.
• 20 kişilik bir yazılım ofisi: Yıllık prim 20 bin TL.

Bu farkın nedeni, üretim tesislerinde yanıcı malzeme kullanımı ve makine kaynaklı risklerin daha yüksek olması. Ayrıca, son dönemde TL’deki değer kaybı nedeniyle sigorta şirketlerinin yeniden değerleme yapması da primleri yukarı çekiyor.

Riskli Sektörler ve Sigorta Şirketlerinin Çekinceleri

Sigorta uzmanı Gülseda Muratoğlu, özellikle yıl sonlarında şirketlerin riskli işletmelere temkinli yaklaştığını belirtiyor:
“Reasürans anlaşmaları genellikle yıl başında yapılır. Şirketler, yıl sonuna doğru risk limitlerini doldurduğunda, yangına elverişli sektörlere poliçe vermekten kaçınıyor. Örneğin, kimyasal depolama tesislerinde küçük bir kıvılcım bile milyonlarca liralık hasara yol açabilir. Bu durumda sigorta şirketi, kısmi ödeme yaparak zararı sınırlamak istiyor.”

Risk skalasının en üstünde yer alan sektörler şunlar:

1. Kağıt ve ambalaj üretimi: Selüloz bazlı malzemelerin tutuşma riski yüksek.
2. Ahşap ve sünger imalatı: Son 3 yılda sünger fabrikalarında 45 büyük yangın kaydedildi.
3. Kimyasal depolama: Yanıcı gazlar ve sıvılar nedeniyle risk katlanıyor.

KOBİ’ler Neden Zorlanıyor?

Küçük işletmeler, hem yüksek primler hem de sigorta şirketlerinin reddiyle karşılaşıyor. Bir mobilya atölyesi sahibinin aktardığına göre:
“2023’te yıllık primim 150 bin liraydı. Bu yıl teklif edilen prim 400 bin lira. Yangın söndürme sistemi kurmam istendi, ancak bu da en az 200 bin lira ek maliyet demek.”

Sigorta şirketleri, KOBİ’lerin yangın duvarı, otomatik sprinkler ve duman dedektörü gibi önlemleri almamasını eleştiriyor. Oysa İtfaiye Daire Başkanlığı verilerine göre, yangınların %70’i basit önlemlerle önlenebilir durumda.

Çözüm Önerileri ve Devletin Rolü

Uzmanlar, primlerin düşürülmesi için şu adımları öneriyor:

• Devlet destekli reasürans havuzu: Yüksek riskli sektörler için ortak bir fon oluşturulması.
• Vergi indirimleri: Yangın önlemi alan işletmelere vergi kolaylığı sağlanması.
• Denetim mekanizmaları: Belediyelerin yangın güvenliği kontrollerini sıklaştırması.

Hükümetin 2024’te açıkladığı “İş Yeri Güvenlik Paketi” kapsamında, 10 milyon liralık bütçe yangın eğitimleri ve denetimlere ayrıldı. Ancak, 2 milyonu aşkın KOBİ’nin olduğu Türkiye’de bu adımların yetersiz kaldığı belirtiliyor.

Gelecek Projeksiyonu: Sektör Büyümeye Devam Edecek

Dünya Sigorta Birliği’nin (ISC) tahminlerine göre, Türkiye’de yangın sigortası pazarı 2027’ye kadar yıllık %15 büyüme hızı yakalayacak. Özellikle sanayi bölgelerinde artan fabrika yatırımları ve Avrupa Birliği uyum sürecindeki sertifikasyon zorunlulukları, sigorta penetrasyonunu artıracak.

Ancak, Türk Sigorta Birliği (TSB) Başkanı Atilla Benli’nin uyarısı dikkat çekici:
“Prim artışları, sigortasız işletmelerin sayısını da artırıyor. 2023’te 650 bin işletme sigorta yaptırmadı. Bu, hem ekonomik riski hem de can kayıplarını tetikliyor.”

Güvenlik ve Sigorta Bilinci Şart

Bolu yangını, Türkiye’nin yangın güvenliği konusunda hâlâ kırılgan olduğunu gösterdi. İşletmelerin hem fiziksel önlemleri hem de sigorta kapsamını güçlendirmesi, olası krizlerin etkisini azaltacaktır. Sigorta şirketlerinin ise KOBİ’lere yönelik esnek paketler geliştirmesi, sektörün sürdürülebilirliği için kritik önem taşıyor.