Bakan Işıkhan Duyurdu: Çalışan Annelere Çocuk Bakım Desteği 7 Bin 500 TL’ye Yükseltildi
Kadın İstihdamında Tarihi Adım: Devlet Desteği Artıyor

Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Vedat Işıkhan, kadınların iş gücüne katılımını artırmak amacıyla hayata geçirilen Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi (KİPAP) kapsamında önemli bir açıklama yaptı. Bakan Işıkhan, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, çalışan annelere sağlanan çocuk bakım desteğinin 3 bin TL’den 7 bin 500 TL’ye yükseltildiğini duyurdu. Aynı zamanda, kadın istihdamını teşvik eden ücret, prim ve vergi desteklerinin de 25 bin TL’den 32 bin TL’ye çıkarıldığı belirtildi. Bu adımlar, Türkiye’de kadınların ekonomik hayata katılımını hızlandırmayı ve üretim sektöründeki temsiliyetini güçlendirmeyi hedefliyor.

KİPAP Nedir? Hedefleri ve Geçmiş Performansı

KİPAP, ilk olarak 2020 yılında kadınların iş gücü piyasasına erişimini kolaylaştırmak, özellikle de kayıt dışı istihdamın önüne geçmek amacıyla hayata geçirildi. Proje kapsamında, kadın çalışanlar için ücret desteği, sigorta primi katkısı ve vergi indirimleri gibi teşvikler sunuluyor. Ayrıca, çocuk sahibi annelerin çalışma hayatına devam edebilmesi için kreş ve bakım desteği sağlanıyor.

2023 verilerine göre, KİPAP’ın başlangıcından bu yana 450 binden fazla kadının kayıtlı istihdama katılmasına destek olundu. Ancak Türkiye’de kadın istihdam oranı hâlá OECD ortalamasının (%52) altında seyrediyor. TÜİK’in Ağustos 2023 verilerine göre, kadınların iş gücüne katılım oranı %36,8 olarak açıklandı. Bu durum, özellikle çocuk sahibi kadınların iş hayatından çekilmesiyle ilişkilendiriliyor.

Destekler Neleri Kapsıyor? Detaylar ve Uygulama Mekanizması

Bakan Işıkhan’ın açıkladığı yeni destek paketinin detayları şu şekilde:

1. Çocuk Bakım Desteği: Çalışan annelere sağlanan aylık destek, 7.500 TL’ye yükseltildi. Bu destekten yararlanmak için, kadın çalışanların SGK’lı olması ve 0-5 yaş arası çocuğunun bulunması gerekiyor. Destek, çocuk başına verilecek ve annenin maaşına ek olarak ödenecek.
2. Ücret ve Vergi Teşviki: İşverenlere yönelik desteklerde de artış var. Kadın çalıştıran firmalara sağlanan ücret desteği 32 bin TL’ye çıkarılırken, sigorta primi katkısı ve vergi indirimleri de genişletildi. Bu sayede, özellikle tekstil, gıda ve üretim sektörlerinde kadın istihdamının artırılması hedefleniyor.

Desteklerden yararlanmak isteyenlerin, e-Devlet üzerinden başvuru yapması ve çocuklarının bakım hizmetlerini kayıtlı kreşlerden aldıklarını belgelemeleri gerekiyor.

Ekonomik ve Sosyal Etkiler: Neden Önemli?

Türkiye’de kadınların iş gücüne katılımının önündeki en büyük engellerden biri, çocuk bakım maliyetleri. UNICEF’in 2022 raporuna göre, hanelerin %41’inde çocuk bakımı tamamen anne tarafından üstleniliyor. Kreş ücretlerinin aylık ortalama 5.000-10.000 TL arasında değiştiği düşünüldüğünde, devletin sağladığı 7.500 TL’lik destek, anneler için kritik bir rahatlama sağlayabilir.

Ekonomist Dr. Selin Arslan’a göre, bu adımın iki temel sonucu olacak:

• İstihdamda Süreklilik: Kadınların işten ayrılma oranları azalacak, uzun vadede nitelikli iş gücü korunacak.
• GSYİH’ye Katkı: Dünya Bankası verilerine göre, kadın istihdam oranının %10 artması, Türkiye’nin GSYİH’sini %3,5 yükseltebilir.

Uluslararası Karşılaştırma: Türkiye Nerede Duruyor?

Avrupa Birliği ülkelerinde çocuk bakım desteği ortalama aylık 800-1.200 Euro (25.000-40.000 TL) seviyesinde. Türkiye’deki 7.500 TL’lik destek, satın alma gücü paritesi dikkate alındığında halen düşük kalıyor. Ancak İskandinav ülkelerindeki gibi tamamen ücretsiz kreş hizmetleriyle kıyaslandığında, Türkiye’nin bu alanda daha fazla yatırım yapması gerektiği vurgulanıyor.

Eleştiriler ve Riskler

Yapılan açıklamalara karşın, bazı sivil toplum kuruluşları ve uzmanlar, desteklerin yetersiz olduğunu savunuyor. Örneğin, KADEM (Kadın ve Demokrasi Derneği) yetkilisi Ayşe Yılmaz, “7.500 TL’lik destek, özellikle büyük şehirlerdeki anneler için kreş masraflarını karşılamakta yetersiz kalabilir. Ücretsiz kreş erişimi sağlanmalı” diyor.

Diğer bir risk ise işverenlerin kadın çalışanları tercih etmesiyle ortaya çıkabilecek “cam tavan” etkisi. Erkek egemen sektörlerde, kadınların yükselme fırsatlarının kısıtlanabileceği endişesi dile getiriliyor.

Sonraki Adımlar: Ne Beklemeli?

Bakanlık, KİPAP kapsamında önümüzdeki dönemde şu adımları planlıyor:

• Kreş Sayısının Artırılması: 2024 sonuna kadar 500 yeni devlet kreşi açılacak.
• Esnek Çalışma Modeli: Kısmi zamanlı çalışma ve uzaktan çalışma seçeneklerinin yaygınlaştırılması için yasal düzenlemeler yolda.

Sonuç: Toplumsal Dönüşüm için Fırsat

Kadın istihdamını destekleyen bu adımlar, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliği açısından da kritik öneme sahip. Artan desteklerin, kadınların iş hayatında kalıcılığını sağlaması ve Türkiye’nin insan kaynağı potansiyelini güçlendirmesi bekleniyor. Ancak, desteklerin etkinliğinin izlenmesi ve ihtiyaçlar doğrultusunda esnek politikalar üretilmesi, uzun vadeli başarı için şart.

Bakan Işıkhan’ın da vurguladığı gibi, “Kadınların güçlendirilmesi, Türkiye’nin 2053 vizyonunun temel taşlarından biri.” Bu hedefe ulaşmak için atılan her adım, hem aileler hem de ekonomi için yeni bir soluk anlamına geliyor.