Milyarder yatırımcı ve Berkshire Hathaway’ın Yönetim Kurulu Başkanı Warren Buffett, yatırım dünyasında bir kez daha dikkatleri üzerine çekti. Yaklaşık üç hafta önce çalkalı dönemlerde hisse senedi yatırımlarının en doğru tercih olduğunu vurgulayan Buffett, bu tavsiyesini eyleme dökerek beş Japon devi şirketteki hisselerini artırdı. Piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifeleri etrafında şekillenirken, Buffett’ın bu hamlesi hem stratejisiyle uyumlu hem de küresel ekonomideki belirsizliklere bir yanıt niteliğinde.

Buffett’ın yatırım yaptığı şirketler Japonya’nın önde gelen aracı kurumları: Mitsubishi Corp., Marubeni Corp., Mitsui & Co., Itochu Corp. ve Sumitomo Corp. Bu beş dev, Buffett’ın portföyünde uzun süredir yer alıyor. Ünlü yatırımcı, bu şirketlere ilk olarak 2020 yılında adım atmış, ardından Haziran 2023’te hisselerini artırmıştı. Şimdi ise bir kez daha bu firmalara olan güvenini tazeledi.

Geçtiğimiz Ekim ayında Japon yeni cinsinden gerçekleştirdiği yedi dilimlik tahvil satışı ile 281,8 milyar yen (yaklaşık 1,9 milyar dolar) toplayan Buffett, Japonya pazarına olan ilgisini finansal açıdan da perçinlemiş görünüyor. Bu hamle, Japonya’daki yüksek faiz oranları, güçlenen yen ve küresel ticaret savaşı risklerinin vurduğu yatırımcı güvenini destekleyebilecek bir adım olarak değerlendiriliyor.

Buffett’ın Japonya’nın Hisse Senetlerine Olan İlgisi Neden Önemli?

Warren Buffett’ın Japon hisse senetlerine yönelmesi, sadece kişisel bir yatırım tercihi değil, aynı zamanda küresel ekonomi için bir sinyal olabilir. Japonya, son yıllarda ekonomik toparlanma çabaları, yenin değeri ve ticaret politikaları gibi konularda dikkat çekiyor. Buffett gibi duayen bir yatırımcının bu pazara odaklanması, diğer yatırımcılar için de bir güven kaynağı haline gelebilir. Özellikle ticaret savaşlarının gölgesinde, Buffett’ın bu adımı, Japon şirketlerinin uzun vadeli potansiyeline olan inancını yansıtıyor.

Buffett’ın altın değerindeki tavsiyeleri ve tutarlı yatırım stratejisi, onu finans dünyasında bir rehber haline getirdi. Japon devlerine olan bu son hamlesi de, çalkantılı dönemlerde dahi fırsatları görme ve değerlendirme konusundaki yeteneğini bir kez daha kanıtlıyor. Bakalım bu yatırım, Buffett’ın efsanevi başarı hikayesine yeni bir sayfa daha ekleyecek mi?

Japonya ekonomisi, dünyanın en büyük ve en gelişmiş ekonomilerinden biri olarak kabul edilir. Nominal gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) bakımından şu anda dünyanın dördüncü büyük ekonomisi konumundadır (ABD, Çin ve Almanya’nın ardından), ancak yakın geçmişte üçüncü sırada yer alıyordu. Satın alma gücü paritesi (SGP) dikkate alındığında da dördüncü sıradadır. Japonya, teknolojik yenilikleri, güçlü sanayi altyapısı ve ihracat odaklı ekonomik modeliyle tanınır. İşte Japonya ekonomisi hakkında daha fazla bilgi:

Genel Özellikler

• GSYH: 2023 itibarıyla Japonya’nın nominal GSYH’si yaklaşık 4,2 trilyon dolar civarındadır. Ancak ekonomik büyüme son yıllarda yavaşlamış, 2023’ün son çeyreğinde %0,4’lük bir daralma ile teknik resesyona girmiştir.
• Kişi Başı Gelir: Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre, kişi başına düşen GSYH (SGP) yaklaşık 40.000 dolar seviyesindedir, bu da Japonya’yı gelişmiş ülkeler arasında üst sıralara yerleştirir.
• Ana Sektörler: Japonya ekonomisi, imalat sanayi (otomobil, elektronik, robotik), hizmet sektörü (finans, perakende) ve teknoloji odaklı Ar-Ge faaliyetleriyle güçlenir. Hizmet sektörü, ekonominin yaklaşık %70’ini oluşturur.

Tarihsel Gelişim

• Japon Mucizesi: İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya, 1950’lerden 1980’lere kadar süren hızlı bir ekonomik büyüme dönemi yaşadı. Bu dönemde yıllık büyüme oranları 1960’larda %10, 1970’lerde %5 civarındaydı. Bu başarı, ihracat odaklı sanayileşme, disiplinli iş gücü ve devlet-özel sektör iş birliğiyle sağlandı.
• Kayıp On Yıllar: 1990’ların başında varlık balonunun patlaması, Japonya’yı uzun süreli bir ekonomik durgunluğa (Kayıp On Yıllar) sürükledi. Bu dönemde büyüme oranları %1-2 civarına geriledi ve deflasyon (fiyatların düşmesi) sorunu ortaya çıktı.

Güçlü Yönler

• İhracat: Japonya, dünyanın en büyük üçüncü otomobil üreticisi ve lider elektronik eşya üreticisidir. Toyota, Sony, Honda gibi küresel markalar Japonya’nın ihracat gücünü temsil eder. Başlıca ihracat ürünleri arasında makineler, araçlar ve yüksek teknoloji ürünleri bulunur.
• Yenilikçilik: Japonya, patent başvurularında dünya liderlerinden biridir. Robotik, yapay zeka ve hibrit araçlar gibi alanlarda öncülük yapar.
• Dış Yatırım: Japonya, önemli bir uluslararası yatırım fazlalığına sahiptir ve dünyanın en çok kredi veren ülkelerinden biridir.

Zorluklar

• Yaşlanan Nüfus: Japonya, dünyanın en hızlı yaşlanan toplumlarından birine sahiptir. 127 milyonluk nüfusun %28’inden fazlası 65 yaş üzerindedir ve doğum oranları düşüktür. Bu durum, iş gücü eksikliği ve sosyal güvenlik harcamalarının artması gibi sorunlar yaratır.
• Kamu Borcu: Japonya’nın kamu borcu, GSYH’sinin %260’ını aşarak gelişmiş ülkeler arasında en yüksek seviyededir. Ancak bu borç büyük ölçüde iç kaynaklarla finanse edildiği için bir kriz riski şimdilik düşük görülür.
• Resesyon: 2023’te üst üste iki çeyrek daralma yaşayan Japonya, teknik resesyona girmiştir. Tüketim harcamalarındaki zayıflık ve Çin’den gelen talebin azalması bu durumu tetiklemiştir.

Para Politikası ve Japon Yeni

• Japonya Merkez Bankası (BOJ), uzun süredir ultra gevşek para politikası uygulayarak faiz oranlarını düşük tutar. Bu, Japon Yeni’nin (JPY) değerini bilerek düşük tutarak ihracatı desteklemeyi amaçlar. Ancak son yıllarda Yen’in değer kaybetmesi, ithalat maliyetlerini artırarak enflasyon baskısı yaratmıştır.
• 2023’te enflasyon %3’ü aşmış, bu da Japonya için alışılmadık bir durumdur çünkü ülke yıllardır deflasyonla mücadele ediyordu.

Küresel Konum

• Japonya, G7 üyesidir ve Asya-Pasifik bölgesinde ekonomik bir liderdir. Ancak Çin’in yükselişi ve Almanya’nın GSYH’de Japonya’yı geçmesiyle, küresel sıralamada dördüncülüğe gerilemiştir.
• Ticaret ortakları arasında Çin, ABD ve Güney Kore başı çeker. Türkiye ile ticaret hacmi 2021’de 4,9 milyar doları aşmıştır.

Güncel Durum

• Japonya ekonomisi, pandemi sonrası toparlanma gösterse de (2020’de %27,8 daralma sonrası 2021’de %23’e yakın büyüme), büyüme hızı son yıllarda yavaşlamıştır. 2023’teki resesyon, tüketimdeki düşüş ve yatırım harcamalarındaki gerilemeden kaynaklanıyor.
• Enerji bağımlılığı (nükleer santrallerin 2011 Fukushima felaketi sonrası kapanmasıyla ithal petrole geçiş) ve yüksek yaş ortalaması, uzun vadeli büyümeyi zorlaştırıyor.

Japonya ekonomisi, güçlü temellerine rağmen demografik sorunlar, borç yükü ve küresel rekabet gibi zorluklarla karşı karşıyadır. Yine de teknolojik üstünlüğü ve disiplinli iş kültürüyle, küresel ekonomide önemli bir oyuncu olmaya devam etmektedir.

Warren Buffett, Berkshire Hathaway’in başkanı ve CEO’su olarak, uzun vadeli değer yatırımı felsefesiyle tanınır. Japonya’daki beş büyük aracı kuruma (Mitsubishi Corp., Marubeni Corp., Mitsui & Co., Itochu Corp. ve Sumitomo Corp.) yaptığı son yatırımlar dışında, Buffett’ın portföyünde birçok dikkat çekici ve ikonik yatırım bulunmaktadır. İşte Buffett’ın diğer önemli yatırımlarından bazıları:

1. Apple Inc. (AAPL)

• Başlangıç: Buffett, 2016 yılında Apple’a yatırım yapmaya başladı ve Berkshire Hathaway, kısa sürede şirkette büyük bir hissedar haline geldi.
• Mevcut Durum: Apple, Berkshire’ın portföyünde en büyük hisse senedi pozisyonudur. 2024 sonu itibarıyla Berkshire’ın Apple’daki hisseleri yaklaşık 900 milyon adet olup, değeri 174 milyar dolar civarındadır (hisse fiyatlarına bağlı olarak değişir). Ancak Buffett, 2024’te bu pozisyonun bir kısmını satarak nakit rezervini artırmıştır.
• Neden Önemli: Buffett, Apple’ı güçlü marka değeri, sadık müşteri tabanı ve nakit akışı nedeniyle “Berkshire’ın üçüncü işi” olarak nitelendirmiştir.

2. Coca-Cola Co. (KO)

• Başlangıç: Buffett, 1988’de Coca-Cola hisselerini almaya başladı ve 1,3 milyar dolarlık bir yatırımla 400 milyon hisse topladı.
• Mevcut Durum: Berkshire, Coca-Cola’da %9’un üzerinde bir paya sahip ve bu hisselerin değeri 2024 itibarıyla yaklaşık 25 milyar dolar.
• Neden Önemli: Buffett, Coca-Cola’yı “sonsuza dek tutmayı” planladığı bir yatırım olarak görür. Şirketin güçlü marka bilinirliği ve tutarlı temettü ödemeleri, Buffett’ın favori yatırım kriterlerine uyar.

3. American Express (AXP)

• Başlangıç: Buffett, American Express’e ilk olarak 1960’larda yatırım yaptı ve 1990’larda pozisyonunu ciddi şekilde artırdı.
• Mevcut Durum: Berkshire, şirketin yaklaşık %20’sine sahip ve bu hisselerin değeri 2024 sonu itibarıyla 35 milyar doların üzerinde.
• Neden Önemli: American Express, Buffett’ın sevdiği “ekonomik hendek” (moat) özelliğine sahip bir şirkettir; sadık müşteri tabanı ve premium marka algısı ile öne çıkar.

4. Bank of America (BAC)

• Başlangıç: 2011’de, finansal kriz sonrası Buffett, Bank of America’ya 5 milyar dolarlık tercihli hisse senedi ve varantlarla yatırım yaptı. 2017’de bu varantları kullanarak hisse senedine çevirdi.
• Mevcut Durum: Berkshire, bankanın %11’inden fazlasına sahip ve bu yatırımın değeri 2024 itibarıyla 40 milyar dolar civarında.
• Neden Önemli: Buffett, bankacılık sektörüne olan güvenini yansıtan bu yatırımıyla, Bank of America’nın sağlam temellerine ve liderliğine inandığını göstermiştir.

5. Occidental Petroleum (OXY)

• Başlangıç: Buffett, Occidental’a ilk olarak 2019’da yatırım yaptı ve 2022’den itibaren hisse alımlarını artırdı.
• Mevcut Durum: Berkshire, şirketin %27’sinden fazlasına sahip ve 2024 sonu itibarıyla bu hisselerin değeri 12 milyar doların üzerinde.
• Neden Önemli: Enerji sektörüne olan ilgisini gösteren bu yatırım, Buffett’ın piyasa dalgalanmalarında fırsatları değerlendirme yeteneğini ortaya koyar.

6. Geico (Tamamen Sahip Olunan Şirket)

• Başlangıç: Buffett, Geico’ya 1951’de ilk kez yatırım yaptı, ancak 1996’da Berkshire Hathaway, şirketi tamamen satın aldı.
• Mevcut Durum: Geico, Berkshire’ın sigorta kolunun temel taşlarından biridir ve düzenli nakit akışı sağlar.
• Neden Önemli: Buffett, sigortacılığı “parayı şimdi al, sonra öde” modeli nedeniyle sever ve Geico bu stratejinin en büyük örneklerinden biridir.

7. See’s Candies (Tamamen Sahip Olunan Şirket)

• Başlangıç: Berkshire, 1972’de See’s Candies’i 25 milyon dolara satın aldı.
• Mevcut Durum: Buffett’a göre, See’s 1972’den beri 2 milyar doların üzerinde kâr üretmiştir.
• Neden Önemli: Küçük bir yatırımla büyük nakit akışı yaratan bu şirket, Buffett’ın kaliteli işletmelere odaklanma felsefesini yansıtır.

8. Kraft Heinz (KHC)

• Başlangıç: Buffett, 2013’te Heinz’ı satın almak için 3G Capital ile ortaklık kurdu ve 2015’te Kraft ile birleşti.
• Mevcut Durum: Berkshire, Kraft Heinz’in %26’sına sahip, ancak bu yatırım Buffett’ın en başarılılarından biri değildir; hisse değeri dalgalanmıştır.
• Neden Önemli: Buffett, bu yatırımda yanıldığını kabul etmiş ve aşırı ödeme yaptığını belirtmiştir, bu da onun hatalardan ders çıkardığını gösterir.

Diğer Yatırımlar

• Chevron (CVX): Enerji sektöründe başka bir büyük pozisyon; 2024 itibarıyla değeri 18 milyar dolar civarında.
• Moody’s (MCO): Kredi derecelendirme şirketinde uzun vadeli bir hissedar; yaklaşık 5 milyar dolar değerinde.
• Verisign (VRSN): İnternet alan adı hizmetlerinde büyüyen bir pozisyon; 2,7 milyar dolar civarında.
• BNSF Railway: 2009’da 44 milyar dolara tamamen satın alınan demiryolu şirketi, Berkshire’ın en büyük varlıklarından biridir.

Buffett’ın Yatırım Yaklaşımı

Buffett, genellikle “anladığı” işlere yatırım yapar ve bu şirketlerin güçlü marka değeri, ekonomik hendekleri ve tutarlı nakit akışı olmasına özen gösterir. Japonya yatırımları gibi son hamleleri, onun küresel fırsatlara açık olduğunu ve değer gördüğü her yerde yatırım yapabileceğini kanıtlar. Ayrıca, portföyünde 2024 sonu itibarıyla 325 milyar dolarlık rekor bir nakit rezervi tutması, gelecekteki fırsatlar için hazır olduğunu gösteriyor.