Türkiye 132 Ülkede Dev Yatırımlar Yaptı

Türkiye, ekonomik gelişimini sürdürürken, aynı zamanda küresel yatırım ağını genişletmeye büyük önem veriyor. 2024 yılı itibarıyla, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlar, ülke ekonomisinin dışa açılımını ve uluslararası ilişkilerin güçlenmesini gösteren önemli bir göstergedir. Ticaret Bakanlığı’nın 2024 sonu verilerine göre, toplamda 132 ülkede 2 bin 317 doğrudan yatırım söz konusu. Bu yatırımlar, hem Türkiye’nin uluslararası arenadaki ekonomik varlığını hem de küresel piyasalardaki yerini güçlendirmeyi amaçlıyor.

Yurt Dışına Yapılan Yatırımların Genel Durumu ve Sermaye Büyüklüğü

Yatırım Sayısı ve Toplam Değer

Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı “Yurt Dışı Yatırım Anketi” sonuçlarına göre, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında gerçekleştirdiği toplam yatırım sayısı 2 bin 317’ye ulaştı. Bu yatırımların toplam sermaye değeri ise yaklaşık 60,1 milyar dolar olarak tespit edildi. Bu rakam, Türkiye’nin küresel yatırım ortamında ne kadar aktif olduğunu gösterirken, aynı zamanda Türk yatırımcılarının yurtdışındaki ekonomik faaliyetlerinin büyüklüğünü de ortaya koyuyor.

Net Yatırım Pozisyonu ve Borçlar

Yatırımların finansal toplamını anlamak için, yatırımcı ile yurt dışı yatırım arasındaki borç ilişkisini de dikkate almak gerekiyor. Bu doğrultuda, net yatırım pozisyonu hesaplandığında, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışına toplamda 62,8 milyar dolar tutarında yatırım yaptığı ortaya çıkıyor. Bu, hem yatırımların büyüklüğünü hem de Türkiye ile yurt dışı yatırımcılar arasındaki finansal ilişkilerin derinliğini gösteriyor.

Yatırımların Coğrafi Dağılımı ve Bölgelerarası Yatırım Eğilimleri

Avrupa’nın Yüksek Payı

Yurt dışı yatırımların bölgesel dağılımına bakıldığında, Avrupa kıtasının öne çıktığı görülüyor. Toplam 2 bin 317 yatırımın 862’si AB ülkelerinde, yani yaklaşık yüzde 37’si Avrupa Birliği ülkelerinde gerçekleşmiş durumda. AB ülkelerinde toplam sermaye pozisyonu ise 34,2 milyar dolar ile büyük bir paya sahip ve toplam yatırım tutarlarının yaklaşık yüzde 56,85’ini oluşturuyor. Bu durum, Avrupa’nın Türk yatırımcıları için en cazip bölge olduğunu gösteriyor.

Avrupa Dışındaki Bölgeler

• Diğer Avrupa Ülkeleri: Birleşik Krallık, Rusya, Balkanlar, İsviçre, Norveç ve Doğu Avrupa ülkeleri toplamda 487 yatırım ve 13,5 milyar dolar sermaye pozisyonu ile önemli bir yer tutuyor. Bu bölgenin toplam payı yüzde 21,09 olarak hesaplanıyor.
• Asya: Türk yatırımcılarının Asya ülkelerine ilgisi de artıyor. Özellikle Güneydoğu Asya ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, toplam yatırımların yaklaşık yüzde 5,57’sini ve 3,4 milyar dolar sermaye tutarını oluşturuyor.
• Kuzey Amerika: ABD ve Kanada gibi ülkeler toplamda 224 yatırım ve yaklaşık 3,3 milyar dolar tutarında yatırım ile dikkat çekiyor.
• Afrika ve Orta Doğu: Kuzey Afrika ülkeleri (Fas, Tunus, Libya, Cezayir, Mısır) toplamda yüzde 3,51 pay ve 2,1 milyar dolar sermaye tutarıyla, Yakın ve Orta Doğu ülkeleri ise yüzde 3,48 ve 2,1 milyar dolar ile yatırımlarını sürdürüyor.

Bölgelerin Sermaye Pozisyonları ve Yatırım Profilleri

Bölgelere göre sermaye pozisyonlarına bakıldığında, Avrupa ülkeleri toplam sermayenin büyük bir bölümünü oluşturarak, yüzde 56,85’lik pay ve 34,2 milyar dolar sermaye ile ilk sırayı alıyor. Bu, Avrupa’nın Türk yatırımcıları için en cazip ve güvenli bölge olduğunu gösteriyor. Diğer Avrupa ülkeleri ise yüzde 22,41 pay ve 13,5 milyar dolar ile ikinci sırada yer alıyor.

Yatırım Bölgeleri ve Ülke Bazında Analizler

En Çok Yatırım Yapılan Ülkeler

• Hollanda: 224 yatırım ve yaklaşık 24,3 milyar dolarlık sermaye pozisyonu ile ilk sırada bulunuyor. Hollanda’nın bu kadar yüksek yatırım tutarına ulaşmasının nedeni, ülkenin Avrupa’daki finansal ve ticari merkez olması ve Türk şirketleri ile yoğun finansal entegrasyonunun bulunmasıdır.
• Jersey Bölgesi: 4 yatırım ve 4,4 milyar dolar sermaye ile ikinci sırada yer alıyor. Bu bölge, vergi avantajları ve finansal gizlilik nedeniyle yatırımcılar tarafından tercih ediliyor.
• Birleşik Krallık: 118 yatırım ve 3,5 milyar dolar tutarındaki yatırımla önemli bir yer tutuyor. İngiltere’nin finans ve hizmet sektöründeki güçlü konumu, Türk yatırımcıların ilgisini çekiyor.
• ABD: 213 yatırım ve yaklaşık 3,3 milyar dolar tutarında yatırım ile Amerika Birleşik Devletleri de öne çıkıyor. ABD’nin büyük pazar potansiyeli ve yatırım ortamı, Türk yatırımcılarını cezbetmeye devam ediyor.

Sektör Dağılımı ve Yatırımların Özellikleri

Türkiye’den gerçekleştirilen yurt dışı yatırımların en büyük kısmı, yüzde 65,7’lik payla finans ve sigorta sektöründe yoğunlaşıyor. Bu sektör, özellikle holding şirketlerinin faaliyetleriyle ön plana çıkıyor. Finans ve sigorta sektöründeki yatırımlar, yüksek kar marjları ve uluslararası finansal entegrasyon avantajları nedeniyle tercih ediliyor.

Bunun yanı sıra, diğer sektörler ise şu şekilde sıralanıyor:

• Madencilik ve taş ocakçılığı: Yüzde 7,7
• Toptan ve perakende ticaret: Yüzde 4,5
• Ulaştırma ve depolama: Yüzde 4,4
• Ana metal sanayisi: Yüzde 4,2
• Gıda, içecek ve tütün ürünleri: Yüzde 2,5
• Kimya sanayisi: Yüzde 1,9
• Gayrimenkul faaliyetleri: Yüzde 1,5

Bu sektörler, yatırımcıların bölgesel ve sektörel tercihlerine göre şekilleniyor ve Türkiye’nin küresel ekonomideki konumunu güçlendirmeye devam ediyor.

Ekonomik Göstergeler ve Uluslararası Ticaret

2024 Yılında Dış Ticaret Verileri

Yurt dışı yatırımların yanı sıra, 2024 yılında Türkiye’den gerçekleştirilen ihracat tutarı 9,1 milyar dolar olurken, ithalat ise 6,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu rakamlar, Türk yatırımcıların ve şirketlerin uluslararası ticaret ve yatırım faaliyetlerinin aktifliğini gösteriyor. Yatırımların ve dış ticaretin uyum içinde gelişmesi, Türkiye’nin küresel ekonomik entegrasyonunu güçlendiriyor.

Türk Yatırımcılar ve Gelecek Perspektifi

Yatırımların Önemi ve Ekonomiye Katkısı

Türk yatırımcılarının yurtdışındaki yatırımları, sadece sermayenin yurtdışına çıkmasını değil, aynı zamanda ekonomik ilişkilerin güçlenmesini de sağlıyor. Bu yatırımlar sayesinde, Türkiye’nin küresel pazarlardaki konumu pekişiyor, yeni iş imkanları ve teknolojik gelişmeler de beraberinde geliyor.

Geleceğe Yönelik Beklentiler ve Stratejiler

Gelecek açısından, Türk yatırımcıların yurt dışı yatırımlarını artırması ve çeşitlendirmesi bekleniyor. Özellikle, Avrupa ve Asya ülkelerinde yeni fırsatların değerlendirilmesi, Türkiye’nin küresel ekonomik ağını genişletmesine katkı sağlayacaktır. Ayrıca, devlet politikalarının ve teşviklerin bu yatırımları desteklemesi, Türkiye’nin uluslararası yatırımcısı olma hedefini güçlendirecek.