Trump’ın Gümrük Tarifeleri Küresel Piyasaları ve Borsa İstanbul’u Vurdu

Dünya Gazetesi’nin haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın karşılıklı gümrük tarifeleri politikaları küresel piyasalarda büyük bir satış dalgasını tetikledi. Bu dalga, haftanın ilk işlem gününde Borsa İstanbul’u da vurdu. BIST 100 endeksi güne sert bir düşüşle başlarken, yatırımcılar arasında endişe hakim oldu. Küresel çapta artan belirsizlik ve risk algısı, piyasaların yönünü belirleyen temel unsur haline geldi. Bu yazıda, Trump’ın gümrük tarifelerinin piyasalara etkisini, Borsa İstanbul’un performansını ve küresel borsalardaki durumu detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

BIST 100’ün Haftaya Zorlu Başlangıcı

Borsa İstanbul, haftanın ilk işlem gününe ciddi bir kayıpla başladı. BIST 100 endeksi, güne yüzde 3,4’lük bir düşüşle 9.062 puandan giriş yaptı. Özellikle bankacılık sektörü, bu düşüşten en çok etkilenen alanlardan biri oldu. Bankacılık endeksi, açılışta yaklaşık yüzde 4’lük bir gerileme kaydederken, günün ilerleyen saatlerinde de kayıplarını sürdürdü. Saat 13.00 itibarıyla endeks, önceki kapanışa göre 248,49 puanlık bir kayıpla 9.131,34 puana geriledi ve bu süreçte toplam işlem hacmi 44,2 milyar liraya ulaştı.

Sektör endeksleri genelinde de kayıplar dikkat çekiciydi. Bankacılık endeksi gün ortasında yüzde 3,55 değer kaybederken, holding endeksi yüzde 2,84’lük bir düşüş yaşadı. Ancak en sert kayıp, yüzde 4,24 ile metal ana sanayi sektöründe görüldü. Bu tablo, piyasalardaki satış baskısının yalnızca belirli bir sektöre değil, genel bir risk algısına işaret ettiğini gösteriyor. Analistler, yurt içinde haftalık para ve banka istatistiklerinin takip edileceğini belirtirken, küresel gelişmelerin Borsa İstanbul üzerindeki etkisinin daha belirleyici olacağı görüşünde.

Küresel Piyasalarda Trump Etkisi

Trump yönetiminin yüksek gümrük vergilerini devreye sokması, yalnızca Türkiye’yi değil, küresel piyasaları da derinden etkiledi. Asya borsaları haftaya adeta bir çöküşle başlarken, ABD ve Avrupa piyasaları da bu dalgadan nasibini aldı. Japonya’da Nikkei 225 endeksi, sabah saatlerinde yüzde 8,8’lik bir düşüşle 30.792 puana geriledi ve Ekim 2023’ten bu yana en düşük seviyesini gördü. Japonya’daki bankacılık sektörü ise bu süreçte dramatik bir darbe aldı; Topix Bankacılık Endeksi, gün içinde yüzde 17’yi aşan bir düşüşle son üç işlem gününde piyasa değerinin yaklaşık dörtte birini kaybetti.

ABD vadeli endeksleri de bu olumsuz havadan etkilendi. Dow Jones vadeli endeksi yüzde 2,69, S&P 500 yüzde 3,47 ve Nasdaq 100 yüzde 4,36 oranında değer kaybetti. Avrupa piyasaları da benzer bir tablo sergiledi; Almanya’nın FDAX endeksi yüzde 4, Eurostoxx 50 yüzde 3,56 ve İngiltere’nin FTSE 100 endeksi yüzde 2,55 düşüşle işlem gördü. Bu sert kayıplar, Trump’ın Gümrük tarifelerinin küresel ticaret dengelerini altüst ettiğine ve yatırımcı güvenini ciddi şekilde zedelediğine işaret ediyor.

Ticaret Savaşlarının Yeniden Alevlenmesi

Trump yönetiminin “kararlıyız” açıklamaları, hafta sonu boyunca piyasalarda bir yumuşama beklentisi içinde olan yatırımcıları hayal kırıklığına uğrattı. Beyaz Saray’dan gelen mesajlar, tarifelerin geri çekilmeyeceği yönünde net bir duruş sergileyince, belirsizlik ve risk algısı daha da yükseldi. Ticaret savaşlarının yeniden alevlenmesi, küresel çapta hisse senetlerinde sert satışlara yol açarken, yatırımcıların güvenli liman arayışından uzaklaşarak pozisyonlarını satış yönünde artırmasına neden oldu.

Analistler, ABD’nin ticaret politikalarına dair gelişmelerin bu hafta boyunca piyasaların ana yön belirleyicisi olacağını vurguluyor. Yurt dışında, Euro Bölgesi’nde açıklanacak Sentix yatırımcı güven endeksi ve perakende satış verileri de yakından takip edilecek. Ancak Trump’ın tarifelerinin gölgesinde, bu verilerin etkisi sınırlı kalabilir.

BIST 100’ün Teknik Görünümü

Borsa İstanbul’un teknik görünümüne baktığımızda, uzmanlar BIST 100 endeksi için kritik seviyelere dikkat çekiyor. 9.100 ve 9.000 puan seviyeleri, endeksin destek noktaları olarak öne çıkarken, 9.200 ve 9.300 puan ise direnç seviyeleri olarak değerlendiriliyor. Günün ilk yarısında 9.131,34 puana gerileyen endeks, destek seviyelerine oldukça yakın bir konumda bulunuyor. Bu durum, önümüzdeki saatlerde veya günlerde piyasadaki satış baskısının devam edip etmeyeceğine bağlı olarak daha net bir tablo ortaya koyacak.

Yatırımcı Psikolojisi ve Risk Algısı

Küresel piyasalardaki bu sert düşüşün ardında yatan temel nedenlerden biri, yatırımcı psikolojisindeki bozulma. Trump’ın gümrük tarifeleri, yalnızca ekonomik bir hamle olmanın ötesinde, küresel ticaret düzenine dair uzun vadeli belirsizlikler yaratıyor. Bu belirsizlik, yatırımcıların riskli varlıklardan uzaklaşarak daha temkinli bir duruş sergilemesine yol açıyor. Borsa İstanbul’da da benzer bir tablo söz konusu; yerli ve yabancı yatırımcılar, satış yönlü pozisyonlarını artırarak riskten kaçınma eğilimi gösteriyor.

Türkiye Ekonomisine Etkiler

Türkiye, küresel ticarette önemli bir aktör olmasa da, Trump’ın tarifelerinin dolaylı etkilerinden kaçamıyor. ABD ile ticaret hacmi sınırlı olsa bile, küresel piyasalardaki dalgalanma, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin borsalarını ve para birimlerini olumsuz etkiliyor. BIST 100’deki sert düşüş, Türk lirasındaki değer kaybı baskısını artırabilir ve enflasyonist baskıları tetikleyebilir. Ayrıca, bankacılık sektöründeki kayıplar, kredi piyasalarında daralmaya yol açarak iç talebi olumsuz etkileyebilir.

Önümüzdeki Günlerde Neler Bekleniyor?

Piyasalar, Trump yönetiminden gelecek yeni açıklamalara kilitlenmiş durumda. Eğer ABD, tarifelerde bir yumuşama sinyali verirse, bu durum küresel borsalarda bir toparlanmayı tetikleyebilir. Ancak mevcut duruşun devam etmesi halinde, satış baskısının artarak devam etmesi muhtemel. Borsa İstanbul açısından ise hem küresel gelişmeler hem de yurt içindeki makroekonomik veriler belirleyici olacak. Haftalık para ve banka istatistikleri, Merkez Bankası’nın faiz politikalarına dair ipuçları sunabilir ve bu da BIST 100’ün yönünü etkileyebilir.

Sonuç

Donald Trump’ın gümrük tarifeleri, küresel piyasalarda domino etkisi yaratarak Borsa İstanbul’u da vurdu. BIST 100, haftaya sert bir düşüşle başlarken, bankacılık ve metal ana sanayi gibi sektörlerdeki kayıplar dikkat çekti. Küresel çapta Asya, ABD ve Avrupa borsalarındaki çöküş, ticaret savaşlarının yeniden alevlendiğine işaret ediyor. Yatırımcılar, belirsizlik ve risk algısının gölgesinde temkinli bir duruş sergilerken, piyasalar Trump yönetiminden gelecek açıklamalara odaklanmış durumda. Borsa İstanbul’un önümüzdeki günlerdeki performansı, hem küresel gelişmelere hem de yurt içi dinamiklere bağlı olacak. Şu an için tek kesin olan şey, piyasaların oldukça hareketli ve zorlu bir haftaya adım attığı.