21 Nisan Pazartesi günü 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francesco için 26 Nisan Cumartesi günü Vatikan’da dünya liderlerini bir araya getiren bir cenaze töreni düzenlendi.

Yaklaşık iki saat süren törenin ardından Papa’nın cenazesi gömülmek üzere Roma’daki Santa Maria Maggiore Bazilikası’nda defnedildi.

Vatikan’da cenazeye 250 bin kişinin katıldığı, naaşın taşınması sırasında korteji izlemek için Roma caddelerinde de 150 bin kişinin toplandığı açıklandı.

San Pietro Meydanı’ndaki cenaze törenine, 10’dan fazla ülkenin kraliyet ailesi temsilcisi ve 60’tan fazlası devlet ve hükümet başkanı olmak üzere 170’e yakın uluslararası heyet katıldı.

Katılımcılar arasında İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’nın yanı sıra Papa’nın memleketi Arjantin’in Cumhurbaşkanı Javier Milei, ABD Başkanı Donald Trump ve bir önceki başkan Joe Biden, Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Prens William, İspanya Kralı Felipe ve Kraliçe Letizia, Belçika Kralı Philippe ve Kraliçe Mathilde, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy de vardı.

Uluslararası kuruluşlardan da BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen gibi isimler katıldı.

Türkiye’yi ise cenazede TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş temsil etti. Birçok başka ülke de bakan seviyesinde katılım gösterdi.

Papa’nın ölümünün ardından bir taziye mesajı yayımlayan ancak daha sonra bu mesajı silerek polemiklere yol açan İsrail ise büyükelçi düzeyinde temsil edildi. İsrail hükümetinin taziye mesajını iptal etmesinde Papa’nın Gazze’yle ilgili eleştirilerinden duyulan rahatsızlığın etkili olduğu belirtiliyordu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da bu konudaki haber ve tepkilerin ardından ancak 3 gün sonra Papa için bir taziye mesajı verdi.

Cenazede Filistin Yönetimi ise Başbakanı Muhammed Mustafa liderliğindeki bir heyet tarafından temsil edildi.

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (ICC) hakkında tutuklama emri çıkardığı Rusya lideri Vladimir Putin de törene katılmadı, Rusya’dan kültür bakanı katılımcılar arasında görülüyordu.

‘San Pietro, Birleşmiş Milletler gibi’

Papaların cenaze törenleri dünyanın her yerinden, normalde bir araya gelmeyecek liderleri de buluşturduğu için çok özel bir diplomatik zirve olarak da yorumlanıyor. Törene katılanlar ve katılmayanlar ayrıca analizlere konu oluyor.

Papa Francesco’nun cenazesi de bu boyutuyla İtalya basınında “San Pietro zirvesi” , “Tüm dünya Roma’da”, “San Pietro, Birleşmiş Milletler gibi” şeklinde başlıklarla yer aldı.

Hangi liderlerin yan yana geleceği de tartışma konusu olurken, Vatikan’ın kurallarına göre meydanın ön tarafında, Papa’nın tabutunun sol tarafında kardinaller otururken, sağda ise uluslararası heyetler yer aldı. Devlet temsilcileri arasında ilk sırada Vatikan’ı içinde barındıran İtalya ile Papa’nın memleketi Arjantin geldi. Hemen sonra kraliyet aileleri ve ardından da devlet temsilcileri, eski bir geleneğe uygun olarak ülkelerin Fransızca isim sıralamasına göre dizildi.

Liderler tören öncesi ve sonrasında görüşme fırsatı buldu. ABD Başkanı Trump hafta içinde yaptığı bir açıklamada, cenaze için geleceği Roma’da “birçok görüşme” yapacağını söylemişti.

Ukrayna lideri Zelensky de cenaze vesilesiyle ABD Başkanı’yla konuşmayı umduğunu belirtmişti.

Olaylı Oval Ofis görüşmesi sonrası ilk

Cenaze töreni öncesi liderler San Pietro Bazilikası içinde Papa’nın tabutu önünde saygılarını sunarken, bu sırada bazı liderler kısa görüşmeler de yaptı.

Beyaz Saray, cenaze öncesi Trump ve Zelensky’nin bir araya geldiğini ve “çok verimli bir görüşme” yaptıklarını açıkladı. Zelensky de “Tarihi olma potansiyeli taşıyan çok sembolik bir görüşmeydi” dedi ve Trump’a teşekkür etti.

Yaklaşık 15 dakika süren görüşme sırasında Trump ve Zelensky’nin bazilikanın içinde başbaşa konuşurken çekilen görüntüleri basına yansıdı.

İki lider son olarak Şubat sonunda Beyaz Saray’da görüşmüş ancak aralarındaki anlaşmazlık kameralar önünde tartışmalarıyla sonuçlanmıştı.

Trump ile Zelensky’nin yanı sıra, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve İmgiltere Başbakanı Starmer de cenazeden hemen önce bazilika içinde bir araya geldi.

Zelensky bazilikadan meydana çıktığında bir grup tarafından alkışlandı.

Bugüne kadar Trump’la görüşmeyi başaramayan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in de gümrük vergileri ile ilgili olarak kısa da olsa bir görüşme yapabilmeyi umduğu belirtiliyordu.

Liderler cenaze merasimi için meydana ulaştıklarında Von der Leyen ile Trump’ın el sıkıştığı ve kısa süre konuştuğu görüldü.

Son papa cenazesinde neler olmuştu?

Bir önceki papa Ratzinger, 2022’de hayatını kaybettiğinde yaklaşık 10 yıldır “emekliydi”. Yaklaşık 600 yıldır ölümle değil istifayla papalık görevinden ayrılan ilk isim olan Ratzinger için görevdeki papalara kıyasla daha sade ve düşük katılımlı bir cenaze töreni yapılmıştı.

Görevdeyken ölen son papa 2. John Paul’un 2005’teki cenazesi ise “yılın diplomatik olayı” diye niteleniyordu. O cenazede İran ve İsrail liderleri aynı kadraja girmiş, Tayvan devlet başkanının da davet edilmesi nedeniyle Çin boykot etmişti.

Ayrıca İngiltere’nin o dönemki Veliaht Prensi Charles, Zimbabwe’nin tartışmalı Devlet Başkanı Roberto Mugabe ile el sıkışınca tepkilere yol açmıştı.

2005’teki papa cenazesinde ABD’den dönemin başkanı George W. Bush’un yanı sıra, eski başkanlar George H.W. Bush ve Bill Clinton da hazır bulunmuştu.

O dönem üç başkan birlikte Air Force One ile Roma’ya gelmişti. Donald Trump ile, hakkında sıklıkla hakaretemiz ifadeler kullandığı selefi Biden’ın ise Papa Francesco’nun cenazesi için ayrı seyahat ettikleri belirtiliyor.

Son selam evsizler ve göçmenlerden

San Pietro Meydanı’nda yaklaşık 2 saat süren ve 250 bin kişinin katıldığı törenin ardından Papa’nın tabutu alkışlar eşliğinde taşındı. Kardinaller Koleji Dekanı Giovanni Battista Re’nin, dünya liderlerini önünde Papa’nın “duvar değil köprüler inşa etme” ve barış çağrılarını hatırlatması da kalabalık tarafından alkışlandı.

Cenaze töreni için başta Vatikan çevresi olmak üzere Roma’da sıkı güvenlik tedbirleri alındı. ABD Başkanı Trump’ın ve bazı diğer liderlerin Cuma gününden itibaren şehre gelmeye başlaması nedeniyle birçok bölgede binlerce güvenlik gücü konuşlandırıldı, bazı yollar kapatıldı. Kritik noktalara keskin nişancılar konuşlandırılırken en çok ilgi çeken güvenlik aygıtlarından biri de izinsiz drone’ları engellemek amaçlı “drone bazukaları” oldu.

Papaların cenaze töreni kurallarını sadeleştiren ve kısaltan Papa Francesco’nun naaşı, tören sonrası Vatikan dışında, Roma topraklarındaki Santa Maria Maggiore Bazilikası’na götürüldü. Burada sade bir mezar istediğini söyleyen Francesco, 100 yıldan uzun süredir Vatikan’a gömülmeyen ilk papa oldu.

Vatikan ile Papa’nın son istirahat mekanı olan Santa Maria Maggiore Bazilikası arasındaki yaklaşık yarım saatlik yolculuk boyunca da geniş güvenlik tedbirleri alındı. Canlı yayımlanan bu yolculuk boyunca Roma caddelerinde on binlerce kişinin Papa’yı son kez selamlayabilmek için hazır bulunduğu görüldü.

Papa’nın naaşı Çarşamba gününden Cuma akşamına kadar Vatikan’daki San Pietro Bazilikası’nda ziyarete açılmış, üç gün boyunca uzun kuyruklar oluşturan yaklaşık 250 bin kişi de cenaze öncesi papaya bu şekilde saygılarını sunmuştu.

Öte yandan, Vatikan’daki dünyanın en güçlü isimlerini buluşturan törenle tezat şekilde Santa Maria Maggiore Bazilikası’nda Papa’nın naaşını “ihtiyaç sahipleri” karşıladı.

Tabutun gömülmesinden önce Papa’ya son selamı, Vatikan’dan yardım alan yoksullar, göçmenler, evsizler, transseksüeller, hükümlüler gibi Papa’nın dışlanmalarına karşı çıktığı “toplumun son sıradakileri” verdi. Ellerinde beyaz güllerle Bazilika’da tabutu bekleyen yaklaşık 40 kişilik bu grubu seçen Vatikan görevlisi Piskopos Benoni Ambarus, Papa’nın burada “en sevdiği çocukları tarafından karşılanacağını” söyledi.

İtalya Katolik Kilisesi’nin gazetesi Avvenire de dün bu unsuru “Veda sondakilerden” ifadesiyle manşetine taşıdı.

ALINTI HABER: BBC TÜRKÇE