Kaçak Elektrik Kullanımını Tespit Eden Sayaç Geliştirildi

Dicle Elektrik, Ar-Ge birimi tarafından geliştirilen ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu onayı alınan ‘Haberleşmeli Nötrsüz Sayaç’ ile kaçak elektrik kullanımına bir darbe daha vurdu. Üretilen sayaç, klasik sayaçların aksine nötr hattının by pass edilmesi durumunda dahi tüketimi ölçmeye devam ediyor ve SCADA merkezine alarm gönderiyor. Dicle Elektrik adına açıklama yapan Ar-Ge ve Dijital Süreç Yönetimi Direktörü Mustafa Çelikpençe, “Tüketicinin nötr hattı by pass ederek sayaçları yanıltmasının önüne geçtik. Bu sayaç sayesinde hem kayıp-kaçak azalacak hem de şebeke yükü hafifleyecek.” dedi.

Kayıpsız, kesintisiz ve kaliteli enerji dağıtımı hedefiyle çalışmalarını sürdüren Dicle Elektrik, teknoloji odaklı yatırımları ve yenilikçi Ar-Ge projeleriyle sektörde öncü uygulamalara imza atmaya devam ediyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 6 ilde elektrik dağıtım hizmeti sunan şirket, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onaylı sektörün ilk Ar-Ge merkezinde bugüne kadar 60’tan fazla nitelikli projeyi hayata geçirdi. Bu merkezde geliştirilen son yenilik ise özellikle kaçak elektrik kullanımının önüne geçmeyi hedefleyen “Haberleşmeli Nötrsüz Sayaç” oldu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından onaylanan bu sayaç, kaçak kullanımın tespitinde yeni bir dönem başlatıyor.

Kaçağı tespit edecek, merkezi uyaracak

Dicle Elektrik Ar-Ge birimi tarafından geliştirilen ve prototipi başarıyla test edilen Haberleşmeli Nötrsüz Sayaç, klasik sayaçların aksine, nötr hattının by pass edilmesi durumunda dahi tüketimi ölçmeye devam ediyor. Bu sayede kullanıcıların sayaçları yanıltarak kaçak elektrik kullanması artık mümkün olmuyor. Sayaç aynı zamanda, müdahale tespit edildiğinde bağlı bulunduğu SCADA merkezine anında bildirim göndererek alarm sistemiyle uyarı veriyor. 

“Şebeke yükü hafifleyecek”

Projeyi hayata geçiren Eksim Holding grup şirketi Dicle Elektrik adına açıklama yapan Ar-Ge ve Dijital Süreç Yönetimi Direktörü Mustafa Çelikpençe, “Monofaze sayaçlara müdahale sonucu nötr by pass edilerek yapılan kaçak kullanımlarını bu sayaçla tarihe gömüyoruz. Sayaç, nötr bağlantısı kesildiğinde dahi doğru ölçüm yapabiliyor. Ayrıca alarm kaydı oluşturarak merkezi bilgilendiriyor. Bu yenilikçi proje ile kaçak tüketimi azalacak, şebeke yükü hafifleyecek ve böylelikle ülke ekonomisine verilen zarar en aza indirilecek.” dedi.

2017’den bu yana 60’ın üzerinde proje hayata geçirildi

Dicle Elektrik, 2017 yılında kurduğu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanan Ar-Ge Merkezi’nde bugüne dek yer altı kaçaklarını tespit eden ‘Köstebek’ cihazı, Makaralı Aydınlatma Direği, Hibrit Soğutmalı Trafo gibi pek çok yeniliği sektöre kazandırdı. Haberleşmeli Nötrsüz Sayaç ise, Ar-Ge merkezinin geliştirdiği son teknoloji ürünü olarak kaçakla mücadelede yeni bir dönemin kapısını aralıyor. 

Kaçak Elektrik: Türkiye Ekonomisine Vuran Darbe ve Çözüm Yolları

Türkiye’de kaçak elektrik kullanımı, hem cebimizi hem de ekonomimizi derinden etkileyen bir sorun. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bu mesele adeta bir kara delik gibi enerji sektörünü yutuyor. Peki, kaçak elektriğin ekonomiye etkisi nedir ve bu sorunu çözmek için neler yapılıyor? Gelin, bu konuyu blog havasında, samimi bir dille masaya yatıralım!

1. Kaçak Elektrik Cebimizi ve Şebekemizi Yakıyor

Kaçak elektrik, sadece birilerinin fatura ödememesi değil, aynı zamanda hepimizin cebinden çıkan bir hırsızlık. İşte bu işin ekonomiye vurduğu darbeler:

• Milyarlarca Liralık Kayıp: 2025’te sadece Şanlıurfa ve Mardin gibi illerde kaçak elektrik tüketiminin 9.8 milyar kWh’yi aşması bekleniyor. Bu, yaklaşık 45 milyar TL’lik bir kayıp demek! Yani her 17 dakikada bir TOGG parası uçup gidiyor.
• Şebeke Çöküyor: Kaçak kullanım, elektrik şebekelerine öyle bir yük bindiriyor ki, arızalar ve kesintiler kaçınılmaz oluyor. Mesela Mardin’de şebekenin çökme riski kapıda. Bu da dağıtım şirketlerinin bakım-onarım masraflarını artırıyor.
• Faturamıza Ek Yük: Kaçak elektriğin maliyeti, devlet tarafından sübvanse edilen enerjinin israfına yol açıyor ve bu yük dürüst tüketicilerin faturalarına yansıyor. Elektrik fiyatlarının %16’ya varan artışının bir sebebi de bu!

2. Kaçak Tespiti: Ekonomiye Can Suyu

Neyse ki, kaçak elektriği tespit etmek için teknolojiler ve yöntemler devreye giriyor. Bu çabalar, ekonomiye ciddi katkılar sağlıyor:

• Gelir Artışı: Drone’lar, yapay zeka ve akıllı denetim sistemleriyle kaçak kullanım tespit ediliyor. Dicle Elektrik, 2013’te %76 olan kaçak oranını 2024’te %42’ye düşürdü. Bu, hem şirketlerin hem de devletin kasasına daha fazla para girmesi demek!
• Adil Faturalar: Kaçak tespit edilirse, dürüst tüketiciler başkalarının faturasını ödemekten kurtuluyor. Bu, hem cebimizi rahatlatıyor hem de toplumsal adaleti güçlendiriyor.
• Enerjiyi Akıllı Kullanım: Özellikle tarımsal sulamada %96’lara varan kaçak kullanım, enerji kaynaklarını çarçur ediyor. Tespit çalışmaları, bu israfı önleyerek enerji arzını daha sürdürülebilir hale getiriyor.

3. Enerji Güvenliği ve Şebeke Sağlığı

Kaçak elektrik, sadece cüzdanları değil, Türkiye’nin enerji güvenliğini de tehdit ediyor:

• Şebeke Dengesizliği: Kaçak kullanım, ulusal şebekede dengesizlik yaratıyor ve Türkiye’nin Avrupa elektrik ağıyla (ENTSO-E) entegrasyonunu zorlaştırıyor. Bu, uzun vadede enerji arzını riske atabilir.
• Tespitin Gücü: Şanlıurfa ve Mardin’de tespit edilen 10 binin üzerinde kaçak trafo, şebeke üzerindeki yükü hafifleterek kesintisiz enerji için umut vadediyor.

4. Çevre ve Toplum da Zarar Görüyor

Kaçak elektriğin faturası sadece maddi değil, çevresel ve sosyal sorunlar da cabası:

• Çevresel Felaket: Özellikle tarımsal sulamada kaçak elektrikle 850 metre derinlikten su çekiliyor. Bu, yer altı sularını kurutarak ekolojik dengeyi bozuyor. Alarm zilleri çalıyor!
• Toplumsal Haksızlık: Kaçak kullananlar yüzünden yasal aboneler daha yüksek faturalar ödüyor. Bu adaletsizlik, toplumsal huzuru zedeliyor. Tespit çalışmaları, bu yükü hafifletip adil bir düzen kuruyor.

5. Teknoloji ve Hukuk El Ele

Kaçak elektriği bitirmek için teknolojiden hukuka kadar pek çok yöntem devrede:

• Teknolojik Çözümler: Drone’larla ve yapay zekayla kaçak trafolar tespit ediliyor. Bu yatırımlar pahalı gibi görünse de, Dicle Elektrik’in önlediği 1.3 milyar TL’lik zarar gösteriyor ki, uzun vadede kârlı bir iş!
• Hukuki Caydırıcılık: Kaçak kullanımda 1.5 katı fatura cezası, tekrarında 2 katı ve hatta kamu malına zarar suçundan hapis cezası var. Bu yaptırımlar, kaçakçıları iki kez düşündürüyor.

Kaçak Elektrikle Mücadele Ulusal Bir Mesele

Kaçak elektrik, Türkiye ekonomisine milyarlarca liralık zarar veriyor, şebekeleri çökertiyor, çevreyi tehdit ediyor ve toplumsal adaleti zedeliyor. Ama umut var! Teknolojik tespit yöntemleri, hukuki yaptırımlar ve toplumsal farkındalıkla bu sorunla başa çıkabiliriz. Özellikle Güneydoğu Anadolu’da yoğunlaşan bu mesele, sadece bir bölgenin değil, tüm ülkenin problemi. Gelin, hep birlikte bu kara deliği kapatıp enerjiyi adil ve verimli kullanalım!

Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Kaçak elektriği önlemek için başka neler yapılabilir? Yorumlarınızı bekliyoruz!