İstanbul’da Şubat Enflasyonu: Tüketici ve Toptan Fiyatlarda Yükseliş Devam Ediyor

İstanbul, Türkiye ekonomisinin kalbi olarak, enflasyon verileriyle sık sık gündeme geliyor. Şubat 2025 enflasyon rakamları da İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından açıklandı. Kentte hem tüketici hem de toptan fiyatların arttığı görülürken, bazı sektörlerdeki keskin yükselişler dikkat çekti. Bu yazıda, Şubat ayı enflasyon verilerini detaylıca analiz ederek, rakamların ardındaki dinamikleri ve olası etkilerini ele alacağız.

İstanbul’da Şubat Enflasyonu: Aylık ve Yıllık Artışlar

İTO’nun 2023 baz yılına dayanan verilerine göre, Şubat 2025’te İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bir önceki aya kıyasla %3,19 artış gösterdi. Yıllık bazda ise enflasyon %45,35 olarak kaydedildi. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre fiyatların neredeyse yarı yarıya arttığını gösteriyor.

Sektörel Dağılım: Hangi Kalemler Öne Çıktı?

• Çeşitli Mal ve Hizmetler: %4,14 ile en yüksek aylık artış bu grupta görüldü. Bu kategorideki yükseliş, belediye ücretleri, kişisel bakım ürünleri veya hizmetlerindeki zamların etkisi olabilir.
• Lokanta ve Oteller: %4,09 artışla ikinci sırada. Turizm sezonunun yaklaşması veya işletmelerin maliyetlerini yansıtma çabası bu sonucu tetiklemiş olabilir.
• Konut Harcamaları: %3,93 artış, kira düzenlemeleri, elektrik-su faturaları veya yakıt maliyetlerindeki artışlarla ilişkilendirilebilir.
• Gıda ve Alkolsüz İçecekler: %3,41’lik artış, tarım ürünlerinde arz-talep dengesizliği veya lojistik maliyetlerinden kaynaklanıyor olabilir.

Sağlık harcamaları ise %0,95 düşüşle dikkat çekti. Bu, kamuya ait sağlık hizmetlerinde fiyat politikalarının veya ilaç fiyatlarındaki düzenlemelerin sonucu olabilir.

Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE): Üretici Enflasyonu Neler Söylüyor?

Toptan fiyatlar, tüketici enflasyonunun öncü göstergesi kabul ediliyor. Şubat’ta TEFE’de aylık artış %2,33 olurken, yıllık bazda artış %35,10’a ulaştı. Yıllık ortalama artış ise %48,61 ile endişe verici boyutlarda.

Toptan Fiyatlarda Öne Çıkan Sektörler

• Kimyevi Maddeler: %8,91 ile en sert artış. Ham petrol fiyatlarındaki dalgalanma veya ithal kimyasallara bağlı döviz maliyetleri bu sonucu açıklayabilir.
• Gıda Maddeleri: %3,37 artış, tarım ürünlerinde üretim maliyetleri veya küresel emtia fiyatlarıyla bağlantılı.
• İnşaat Malzemeleri: %2,29’luk artış, konut talebi veya kamu projelerindeki hareketlilikle ilişkili olabilir.

Mensucat (tekstil) grubunda ise fiyat değişimi gözlenmedi. Bu, yerli üretimin artması veya talepteki durgunluğa işaret ediyor olabilir.

Yıllık Bazda Sektörel Artışlar: İnşaat ve Tekstilde Fırtına

Yıllık ortalama değişim oranları, bazı sektörlerdeki kronik enflasyon sorununu ortaya koyuyor:

• İnşaat Malzemeleri: %95,42 ile rekor düzeyde. Bu, konut piyasasındaki spekülasyonlar veya ham madde ithalatındaki darboğazla açıklanabilir.
• Mensucat: %71,77 artış, pamuk fiyatları veya döviz kurlarındaki dalgalanmadan etkilenmiş olabilir.
• Kimyevi Maddeler: %49,29’luk artış, küresel piyasalardaki arz kesintilerini yansıtıyor.

Bu rakamlar, üretici maliyetlerindeki artışın tüketiciye yansımasının önümüzdeki aylarda da süreceğine işaret ediyor.

TÜİK Verisi Beklentisi: İstanbul Türkiye’nin Habercisi Mi?

İstanbul’daki enflasyon, genellikle Türkiye geneli için erken bir gösterge kabul ediliyor. 3 Mart’ta açıklanacak TÜİK verisinin de benzer bir tablo çizmesi beklenebilir. Ancak, İstanbul’un yüksek nüfus yoğunluğu ve tüketim alışkanlıkları nedeniyle farklılaşan bir enflasyon dinamiği olabileceği unutulmamalı.

Politika Önerileri ve Senaryolar

• Para Politikası: Merkez Bankası’nın faiz artırımı gündemde olabilir, ancak siyasi dengeler buna izin verir mi?
• Maliye Politikası: Temel ürünlerde KDV indirimi gibi geçici önlemler tüketiciyi rahatlatabilir.
• Arz Politikaları: Tarım ve üretimde yerli kaynaklara yönelik teşvikler uzun vadede etkili olabilir.

Enflasyonla Mücadele İçin Ne Yapılmalı?

İstanbul’daki Şubat enflasyonu, enflasyonla mücadelenin henüz istenen seviyede olmadığını gösteriyor. Tüketici ve üretici tarafındaki artışlar, hane halkının satın alma gücünü düşürürken, işletmelerin kâr marjlarını da sıkıştırıyor. Döviz kurları, küresel emtia fiyatları ve iç politikaların dengelenmesi, enflasyonu dizginlemede kilit rol oynayacak.

Önümüzdeki aylarda, TCMB’nin adımları ve hükümetin yapısal reformları, İstanbul’un enflasyon grafiğini şekillendirecek. Tüketiciler için ise tasarruf ve harcama stratejilerini gözden geçirme zamanı…

Not: Bu analiz, İTO’nun açıkladığı Şubat 2025 verilerine dayanarak hazırlanmıştır. Detaylı resmi veriler için 3 Mart’ta TÜİK’in açıklaması takip edilebilir.