İTO Araştırması: İstanbul’da Her 3 Genç Kadından 1’i İşsiz
İstanbul Ticaret Odası tarafından yayınlanan çarpıcı bir araştırma, İstanbul’da her üç genç kadından birinin işsiz olduğunu ortaya koydu. Bu endişe verici veri, Türkiye’nin ekonomik başkentinde genç kadınların iş gücü piyasasına katılımında yaşanan ciddi sorunların altını çiziyor. Araştırma sonuçlarına göre, İstanbul’da eğitimde, istihdamda ya da yetiştirmede olmayan gençlerin (NEİY) oranı yüzde 18,6’ya ulaşmış durumda. Özellikle genç kadınlarda bu oran OECD ortalamasının çok üzerinde seyrediyor. Ancak sorun sadece rakamlarla sınırlı değil; bu durum sosyal dışlanmadan eğitim yatırımlarının boşa gitmesine kadar pek çok toplumsal sorunu da beraberinde getiriyor. Aile baskısından iş piyasasındaki deneyim engellerine kadar birçok faktör, genç kadınların istihdama katılımını zorlaştırıyor. Bu araştırma aynı zamanda, sorunun çözümüne yönelik uzman önerilerini de gündeme taşıyor.
İTO raporu genç kadın işsizliğine dikkat çekiyor
İstanbul Ticaret Odası Araştırma ve Geliştirme Merkezi (İTOSAM) tarafından hazırlanan kapsamlı rapor, Türkiye’de genç kadın işsizliğinin endişe verici boyutlara ulaştığını ortaya koyuyor. Haziran-Aralık 2024 tarihleri arasında 19 genç ve 10 uzmanla yapılan derinlemesine mülakatlara dayanan araştırma, özellikle genç kadınların işgücü piyasasındaki dezavantajlı konumunu açıkça gösteriyor 1.
İstanbul’da NEİY oranı yüzde 18,6’ya ulaştı
Araştırma sonuçlarına göre, İstanbul’da ne eğitimde, ne istihdamda, ne de yetiştirmede olan gençlerin (NEİY) oranı yüzde 18,6 seviyesine ulaşmış durumda 2. Bu oran, Türkiye ortalamasının altında kalsa da, uluslararası standartlara göre hala yüksek bir değer olarak dikkat çekiyor. Bununla birlikte, İstanbul nüfusunun 2,3 milyonu 15-24 yaş grubunda bulunuyor ve genç nüfus, toplam İstanbul nüfusunun yüzde 14,8’ini oluşturuyor 2. Dolayısıyla, NEİY oranının yüksek olması, sayısal olarak ciddi bir genç nüfusun eğitim ve istihdam süreçlerinin dışında kaldığını gösteriyor.
Özellikle dikkat çeken bir diğer bulgu ise, en yüksek NEİY oranının yüzde 69 ile hiçbir resmi okulu tamamlamamış olanlar arasında görülmesi 2. Bu durum, eğitim seviyesi ile işgücüne katılım arasındaki güçlü ilişkiyi bir kez daha ortaya koyuyor.
Her 3 genç kadından 1’i işsiz: OECD ortalamasının çok üzerinde
Raporda en çarpıcı bulgulardan biri, cinsiyet temelli eşitsizliğin boyutları. Türkiye genelinde her 3 genç kadından 1’i ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor 2. Bu durum, genç kadınların işgücü piyasasından dışlanma oranının erkeklere kıyasla çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Ayrıca, TÜİK verileri ışığında yapılan analizlere göre, OECD ülkelerinde 15-29 yaş arasında NEİY oranlarının ortalaması yüzde 13 iken, Türkiye bu ülkeler içinde yüzde 28 ile en yüksek orana sahip 2. Bu veri, Türkiye’nin genç işsizliği konusunda OECD ortalamasının oldukça üzerinde olduğunu gösteriyor.
Cinsiyet farkı, NEİY verilerinde net bir şekilde ortaya çıkıyor:
- 15-29 yaş arası erkeklerin 1 milyon 448 bini (yüzde 15,7) NEİY statüsünde bulunuyor
- Kadınlarda ise bu sayı 3 milyon 228 bine (yüzde 36,5) yükseliyor 3
Diğer bir deyişle, ne eğitimde ne de istihdamda olan kadın sayısı, erkek sayısının iki katından fazla 3. Bu veri, genç kadınların işgücü piyasasına katılımında karşılaştıkları engellerin boyutunu açıkça ortaya koyuyor.
NEİY tanımı: Eğitimde, istihdamda ya da yetiştirmede olmayan gençler
NEİY kavramı, bir işi olmayan, eğitim almayan ve herhangi bir yetiştirme programına kayıtlı olmayan gençleri ifade ediyor 4. Ancak, bu kavram sadece işsiz gençleri değil, aynı zamanda işgücüne dahil olmayan gençleri de kapsıyor.
İTOSAM raporunda belirtildiği üzere, NEİY kavramı kendi içinde pasif ve aktif olarak iki gruba ayrılıyor 2:
Aktif NEİY grubu: Gelir getirici bir işi bulunmayan, ancak iş bulduklarında çalışmaya hazır bireyleri temsil ediyor. Bu gruptaki gençler iş arıyor fakat bulamıyor.
Pasif NEİY grubu: Eğitim sürecinde yer almadıkları gibi iş aramadıkları için işgücüne dahil edilmediklerinden işsiz olarak da sayılmıyorlar 2.
Bununla birlikte, NEİY kavramı literatürde “gücendirilmiş” veya “cesareti kırılmış” olarak tanımlanan gençlerin yanı sıra, hastalık, engellilik, bakım sorumluluğu ve ev işlerine katılma gibi çoğu “istem dışı” nedenlerle ekonomik olarak aktif olmayan ve eğitime katılmayan bireyleri de içeriyor 5.
İTOSAM tarafından hazırlanan bu kapsamlı rapor, NEİY olan gençlerin toplumsal ve ekonomik gelecek açısından kritik bir konumda olduğunu vurguluyor. Özellikle İstanbul gibi büyükşehirlerde bu sorunun boyutlarının daha da derinleştiği belirtiliyor 1.
NEİY gençlerin karşılaştığı temel sorunlar neler?
NEİY gençlerin Türkiye’de karşılaştığı zorluklar çok boyutlu ve karmaşık bir yapı gösteriyor. İstanbul Ticaret Odası araştırması, bu gençlerin eğitim ve istihdam dışında kalmalarına neden olan temel faktörleri detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. Bu faktörler, gençlerin gelecek planlarını derinden etkilerken, toplumsal ve ekonomik maliyetleri de beraberinde getiriyor.
Aile desteği ve aşırı korumacılık
Araştırma sonuçlarına göre, NEİY gençlerin karşılaştığı başat faktörlerden biri aile yapısı ve ailenin rolü olarak öne çıkıyor. İstanbul Ticaret Odası araştırmasına katılan bir genç, ailenin üstlendiği görevi “en güçlü işsizlik sigortası” olarak tanımlaması, üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir nokta 6. Bu durum, gençlerin bağımsız olma süreçlerini geciktiriyor ve iş arama motivasyonlarını olumsuz etkiliyor.
Aşırı korumacı ebeveynlik yaklaşımı, gençlerin sosyal becerilerini ve duygusal iyi oluşlarını zayıflatıyor. “Cam fanusta yetişmek” metaforu, gençlerin güvenli ve korunaklı bir ortamda büyütülmeleri sonucu dış dünyadaki zorluklara karşı savunmasız kalmalarını ifade ediyor 6. Bununla birlikte, ailenin ekonomik durumu da gençlerin eğitim ve kariyer planlarını etkileyen önemli bir faktör. Bazı gençler, ailelerinin yetersiz ekonomik durumu nedeniyle eğitimlerine devam etmekte zorlanıyor, bazı durumlarda ise ailelerine destek olmak için eğitimlerini yarıda bırakmak zorunda kalıyorlar 7.
Eğitim sistemindeki yönlendirme eksikliği
Eğitim sisteminin yeterince destekleyici olmaması ve mesleki yönlendirme eksikliği, NEİY gençlerin karşılaştığı diğer önemli sorunlar arasında yer alıyor 6. Katılımcılar, eğitim sisteminin kendilerini iş hayatına hazırlamada yetersiz kaldığını ve meslek seçiminde doğru yönlendirmenin yapılmadığını vurguluyor.
Ayrıca, zorunlu eğitim dönemindeki akademik başarı düzeyi, bireyin gelecekteki mesleki ve eğitimsel fırsatlara erişimini belirleyici bir faktör olarak öne çıkıyor 6. Özellikle mesleki ve teknik eğitim programlarının yetersizliği, gençlerin mezuniyet sonrası iş bulma becerilerinin gelişmesini engelliyor ve NEİY kategorisinde yer alma riskini artırıyor 8.
Eğitim-istihdam bağlantısının kopması da genç işsizliğini tetikleyen unsurlar arasında. Bir katılımcının ifadesiyle: “Eğitim ve çalışma arasındaki link koptuğu an insanlar eğitim hayatında kalmak istemiyorlar” 6. Dolayısıyla, eğitim sistemi ile iş gücü piyasası arasındaki uyumsuzluk, gençlerin NEİY kategorisinde yer alma riskini artırıyor.
İş piyasasında deneyim ve düşük ücret engeli
Gençlerin iş gücü piyasasına girişte karşılaştıkları en büyük engeller şunlar:
- Deneyim eksikliği
- Düşük ücretler
- Güvencesiz çalışma koşulları 9
İşverenler tarafından sıklıkla tercih edilen “hazır tecrübeli işçileri en az maliyetle istihdam etme” anlayışı, gençlerin NEİY olma riskini besliyor 6. Bir üniversite öğrencisinin “Okuyorum diye 2-3 ay sonra bırakırım sanıyorlar, bu yüzden işe alınmıyorum” 9 ifadesi, gençlerin iş aramadaki çıkmazını açıkça ortaya koyuyor.
Bununla birlikte, düşük ücretler ve olumsuz çalışma koşulları, özellikle kadınların iş gücü piyasasına katılımını sınırlayan temel faktörler olarak ön plana çıkıyor 6. NEİY gençlerin büyük bir kısmı, özellikle eğitim seviyesi arttıkça “düşük bir ücretle çalışmaktansa çalışmamayı tercih ederim” görüşünü benimsemiş durumda 6.
İş arama sürecinde yaşanan olumsuz deneyimler, gençleri umutsuzluğa sürükleyebiliyor ve aktif olarak iş aramayı bırakmalarına neden olabiliyor 7. Sonuç olarak, sınırlı istihdam koşullarında deneyim eksikliği ve düşük ücretler, gençlerin iş arama motivasyonlarını ciddi biçimde düşürüyor.
Uzmanlar hangi çözüm önerilerini sunuyor?
Genç işsizliği sorununa çözüm arayan uzmanlar, özellikle kadınların işgücüne katılımını artıracak somut öneriler sunuyor. Bu öneriler, sosyal politikalardan vergi teşviklerine kadar geniş bir yelpazede çeşitlilik gösteriyor. İstanbul Ticaret Odası’nın araştırması, bu çözüm önerilerini sistematik bir yaklaşımla ortaya koyarken, uzun vadeli ve sürdürülebilir stratejilerin önemine dikkat çekiyor.
Sosyal yardımların eğitimle ilişkilendirilmesi
İTO Başkanı Şekib Avdagiç’in vurguladığı en önemli çözüm önerilerinden biri, sosyal yardımların eğitim programlarıyla doğrudan ilişkilendirilmesi. “Sosyal yardımların, belirli bir süre eğitim programlarına katılım ya da mesleki beceri kazanmaya yönelik faaliyetlerle ilişkilendirilmesi, gençlerin iş gücüne katılım motivasyonunu artıracaktır” 1011 açıklamasında bulunan Avdagiç, böylece pasif yardım sisteminden aktif bir sistem modeline geçişi öneriyor.
Bu yaklaşım, Avrupa Birliği’nin Gençlik Garanti Programı’nın temel prensipleriyle de örtüşüyor. Program kapsamında, sosyal yardımların ödenmesi, iş bulma servislerine veya bir aktivasyon programına kaydolma şartına bağlanabiliyor 12. Benzer şekilde, İŞKUR tarafından yürütülen “Ne Eğitimde Ne İstihdamda Olan Gençlere Yönelik İşgücü Piyasası Destek Programı” (NEET PRO) da NEİY gençlere bireysel eylem planları ve iş arama ödenekleri sunarak bu modeli uygulamaya çalışıyor 13.
Staj ve iş deneyimi teşviklerinin artırılması
Uzmanlar, NEİY gençlerin en büyük sorunlarından biri olan deneyim eksikliğini gidermek için staj programlarının yaygınlaştırılmasını ve iş deneyimi kazandırmaya yönelik yeni teşvik mekanizmalarının geliştirilmesini öneriyor 1011. Özellikle işbaşı eğitimlerinin artırılması, işgücü piyasasının arz ve talep tarafı arasındaki iş birliğinin güçlenmesine katkı sağlayacak 2.
İŞKUR’un NEET PRO programı kapsamında gençlere sunulan fırsatlar şu şekilde:
- İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası
- Sağlık sigortası desteği
- İşbaşı eğitimlerine katılım belgesi
- Potansiyel girişimcilere yönelik 3 günlük girişimcilik eğitimi 2
Avrupa Birliği’nin Gençlik Garanti Programı da benzer bir yaklaşımla, 25 yaş altı gençlere okuldan ayrıldıktan veya işsiz kaldıktan sonraki dört ay içinde kaliteli bir istihdam teklifi, stajyerlik, çıraklık veya sürekli eğitim fırsatları sunmayı hedefliyor 12. Bu model, Türkiye’deki mevcut teşvik sistemlerinin geliştirilmesi için önemli bir örnek teşkil ediyor.
İşverenlere yönelik vergi ve sigorta teşvikleri
İşverenlerin genç istihdamını artırması için vergi indirimleri, maaş destekleri ve sigorta prim muafiyetleri gibi teşvik mekanizmalarının kapsamının ve derinliğinin artırılması gerektiği vurgulanıyor 101114. Bu bağlamda, 31 Aralık 2025 tarihine kadar işsiz olan kişileri istihdam eden özel sektör işverenlerinin prime esas kazanç üst sınırına kadarki sosyal güvenlik primi işveren payları (4.150,52 ila 31.128,89 TL) İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor 15.
Mevcut teşvik sisteminde 18 yaş ve üzeri kadınları istihdam eden işverenlere 24 ila 54 ay, 18-29 yaş arası erkekleri istihdam eden işverenlere 24 ila 54 ay, 29 yaş ve üzeri erkekleri istihdam eden işverenlere ise 6 ila 30 ay süreyle destek sağlanıyor. Ayrıca, kişinin İŞKUR’a kayıtlı olması durumunda destek süresine 6 ay ekleniyor 15.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından da kadın ve genç istihdamına yönelik ilave sigorta primi işveren hissesi desteği (İSPİH) sağlanıyor. Bu kapsamda, 29 Haziran 2021’den sonraki müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri için yatırımcılara kadın veya genç istihdamına yönelik ilave destek sunuluyor 16.
Özellikle 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program ve 2024-2028 dönemini kapsayan 12. Kalkınma Planı’nda “İstihdam teşviklerinden etkin olmayanlar sonlandırılacak, kadın, genç ve engellilere yönelik teşviklerin ağırlığı artırılarak teşvik sistemi sade ve etkin bir yapıya kavuşturulması sağlanacaktır” hedefi ortaya konulmuş durumda 17. Bu doğrultuda, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren 6111 kanun numaralı sigorta primi teşvikinin ve 31 Aralık 2022 tarihinde sona ermiş olan 7103 kanun numaralı sigorta primi teşvikinin uygulama süresinin 2024 ve sonraki yıllarda devam ettirilmesi uzmanlar tarafından öneriliyor 17.
Genç kadınlar yaşadıkları zorlukları nasıl anlatıyor?
İstanbul Ticaret Odası araştırması kapsamında görüşme yapılan NEİY kategorisindeki genç kadınlar, yaşadıkları zorlukları çarpıcı ifadelerle dile getiriyor. Bu kişisel deneyimler, istatistiksel verilerin ötesinde, işsizlik sorununun duygusal ve toplumsal boyutlarını gözler önüne seriyor.
Aile baskısı ve çocuk bakımı sorumluluğu
Genç kadınlar, iş gücüne katılmalarının önündeki en büyük engellerden birinin aile içi sorumluluklar olduğunu belirtiyor. Araştırmalara göre, kadınların %55’i ev işleri sebebiyle iş gücüne dahil olamadıklarını ifade ediyor. Ayrıca, kadınların %71’i işgücünden ayrılma sebebi olarak çocuk bakımı ve sorumluluklarını gösteriyor.
Boşanma sonrası yalnız annelik deneyimi yaşayan kadınlar ise daha karmaşık zorluklarla karşılaşıyor. Bu kadınlar, bakım sorumluluğunu hanenin geçimiyle birlikte yürütmek zorunda kalıyor. 24 yaşındaki bir katılımcı, “Evde yemediğim azarı, işyerinde patrondan yiyorum. Yaptığım onca işe rağmen, her yere koşturmama rağmen bana bağrış çağrış olunca, azar yiyince kaldıramadım, işten ayrıldım” sözleriyle hem aile hem de iş yerinde yaşadığı baskıyı anlatıyor.
İş bulmada deneyim engeli
Genç kadınlar, iş arama sürecinde karşılaştıkları en büyük engelin deneyim eksikliği olduğunu vurguluyor. Çalışma deneyimlerinin neden sonlandığı sorulduğunda, bir katılımcı işe duyduğu motivasyon eksikliğini belirtirken, başka bir katılımcı ise “kendimi projede yeterince verimli hissetmediğim için” ifadesini kullanıyor.
Doğurganlık çağında olan genç yetişkin kadınların sıklıkla çocuk sahibi olma ile işgücünde bulunma arasında tercih yapmak zorunda kalması, iş bulma sürecini daha da zorlaştırıyor. Bu durum, kariyerinin başında olan bireylerin işgücünde yer alamamalarına, çocuklarını biraz büyüttükten sonra da tecrübe eksikliği nedeniyle istihdam edilememelerine neden oluyor.
Kendini işe yaramaz hissetme duygusu
İşsizliğin psikolojik etkileri, genç kadınların anlatımlarında belirgin biçimde ortaya çıkıyor. Kendini değersiz hisseden bireyler, hayatta amaçları yokmuş gibi hissedebildiklerini ifade ediyor. Bu duygu, kişilerin kendilerini başkaları tarafından sevilmeye layık görmemelerine ve yaşamdan zevk alamamalarına neden oluyor.
Değersizlik hissinin belirtileri arasında sık sık ağlama, yaşam gayesini kaybetme, kendini sürekli çaresiz ve bitkin hissetme, sosyal ilişkilerden uzaklaşma ve günlük bakımı ihmal etme yer alıyor. Bir katılımcı, “Kendilerini değersiz hisseden bireyler kendilerine olumlu ve güzel şeyleri pek yakıştıramaz. Çoğu zaman biri tarafından sevilmeyi, başarılı olmayı, haklı olmayı hak etmediklerini düşünebilirler” sözleriyle bu duyguyu özetliyor.
Özellikle uzun süre iş bulamayan genç kadınlar, değersizlik duygusunun kronik hale gelmesiyle depresyon belirtileri gösterebiliyor. İstanbul Ticaret Odası araştırması, bu psikolojik etkilerin kişinin sadece kendisini değil, çevresindeki ilişkileri de olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor.
NEİY olgusunun toplumsal etkileri nasıl derinleşiyor?
NEİY olgusunun etkileri, bireysel boyuttan çıkıp toplumsal düzeyde derin izler bırakıyor. İTO’nun araştırma verileri, bu durumun yalnızca ekonomik kayıplarla sınırlı kalmadığını, toplumsal dokuda çeşitli yaralar açtığını gösteriyor.
Sosyal dışlanma ve içe kapanma
NEİY gençler, toplumdan dışlanma ve içe kapanma gibi ciddi psikososyal sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Araştırmalar, sosyal beceri eksikliğinin bu gençleri “sosyal dışlanma” ve “akran zorbalığı”na karşı daha savunmasız hale getirdiğini ortaya koyuyor 11. Sosyal hayattan izole olmak, bireyin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayamaması sonucunda ortaya çıkarken, günümüzde gençler giderek daha fazla içe kapanıyor.
Özellikle uzun süre NEİY statüsünde kalan gençler, gelecek kaygısı, depresyon, huzursuzluk ve özsaygı kaybı yaşıyor 7. Ayrıca, bu durum bireylerin topluma entegre olma yeteneklerini zayıflatırken, sigara, alkol ve madde bağımlılığı risklerini de artırıyor 3.
Devletin eğitim yatırımlarının boşa gitmesi
NEİY olgusu, devletin eğitime yaptığı yatırımların verimli kullanılamaması anlamına geliyor. Özellikle yüksek eğitimli gençler arasında yaygınlaşan bu durum, mali gelirlerin azalması ve sosyal harcamaların artması gibi olumsuz sonuçlara yol açıyor 18. Uzmanlar, “Türkiye’de diğer Avrupa ülkelerinden farklı olarak nitelikli NEİY meselesinin çok ciddi anlamda hem ekonomik hem sosyal maliyeti olacağını” vurguluyor 19.
Devlet açısından bakıldığında, eğitime yapılan yatırımların geri dönüşü sağlanamamış oluyor. Bu durum sadece bugünün değil, gelecek nesillerin de ekonomik refahını tehdit eden bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Kadınların iş gücüne katılımında toplumsal normlar
Kadınların işgücüne katılımı, sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal refah için hayati öneme sahip. Ancak Türkiye’de kadınların iş gücüne katılımı, geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle önemli engellerle karşılaşıyor 20.
Kadınların iş gücü piyasasına girişinin önündeki en önemli faktörlerden biri, aile ve çevrenin olumsuz tutumları ile kültürel normlar ve değer yargıları 21. Ataerkil aile yapısı, hem kırsal hem de kentsel alanlarda kadınların ev dışında çalışmalarına engeller oluşturuyor. Bu durum, kadınların ekonomik özgürlüklerini kısıtlarken, ülkenin toplumsal ve ekonomik potansiyelini tam olarak değerlendirmesini de engelliyor.
Dolayısıyla, NEİY olgusunun toplumsal etkilerini azaltmak için, sadece ekonomik tedbirler değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik eden kapsamlı politikalar geliştirilmesi gerekiyor.
Sonuç
Sonuç: Genç kadın işsizliği toplumsal bir mesele olarak ele alınmalı
İstanbul Ticaret Odası’nın araştırması, İstanbul’da her üç genç kadından birinin işsiz olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Türkiye genelinde OECD ortalamasının oldukça üzerinde seyreden bu oran, genç kadınların işgücü piyasasına katılımda karşılaştıkları engellerin büyüklüğünü gösteriyor. Özellikle ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede olan (NEİY) gençlerin sayısının artması, ciddi toplumsal ve ekonomik sorunları beraberinde getiriyor.
Aile baskısından iş piyasasındaki deneyim engellerine, eğitim sistemindeki yönlendirme eksikliğinden düşük ücretlere kadar birçok faktör, genç kadınların istihdama katılımını zorlaştırıyor. Bununla birlikte, aile sorumluluklarının kadınların üzerinde yarattığı ek yük, iş arama süreçlerini daha da karmaşık hale getiriyor. Dolayısıyla, genç kadın işsizliği yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitsizliğini de içeren çok boyutlu bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Uzmanların önerdiği çözümler arasında sosyal yardımların eğitimle ilişkilendirilmesi, staj ve iş deneyimi teşviklerinin artırılması ve işverenlere yönelik vergi ve sigorta teşvikleri ön plana çıkıyor. Undoubtedly, bu önerilerin hayata geçirilmesi, genç kadınların işgücüne katılımını artıracak ve toplumsal refahı güçlendirecektir.
Genç kadınların yaşadıkları zorluklar ve bunların psikolojik etkileri göz önüne alındığında, sorunun yalnızca ekonomik tedbirlerle çözülemeyeceği anlaşılıyor. Sosyal dışlanma, devletin eğitim yatırımlarının boşa gitmesi ve toplumsal normların kadınların iş gücüne katılımını kısıtlaması gibi faktörler, kapsamlı politika değişikliklerini gerekli kılıyor.
Sonuç olarak, genç kadın işsizliği sorununun çözümü, tüm paydaşların – devlet kurumları, özel sektör, eğitim kurumları ve aileler – ortak çabası ile mümkün olacaktır. Eğitim sisteminde yapılacak iyileştirmeler, işverenlere sağlanacak teşvikler ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen politikalar, genç kadınların ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılımını sağlayacaktır. Böylece, Türkiye’nin genç ve dinamik nüfusunun potansiyeli tam anlamıyla değerlendirilebilecek, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak daha mümkün hale gelecektir.
Referanslar
[1] – https://itosam.org.tr/duyuru/neiy-istanbulda-ne-egitimde-ne-istihdamda-ne-yetistirmede-olan-gencler-ihtiyac-analizi-ve-politika-onerileri-yayinda-xdua
[2] – https://ab-ilan.com/ne-egitimde-ne-istihdamda-olan-gencler-icin-isgucu-piyasasi-destek-hibe-projesi-katilimcilarini-bekliyor/
[3] – https://www.researchgate.net/publication/356566561_Turkiye’de_Egitim_Istihdam_ve_Yetistirmede_Olmayan_Gencler
[4] – https://avesis.istanbul.edu.tr/yayin/e6c3428c-2b27-4184-9fda-9cc80dd6f6d7/turkiyede-egitim-istihdam-ve-yetistirmede-olmayan-gencler
[5] – https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/book/turkiyede-egitim-istihdam-ve-yetistirmede-olmayan-gencler/home
[6] – https://www.ito.org.tr/tr/haberler/detay/ito-baskani-sekib-avdagic-gencler-is-gucune-katilmali
[7] – https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3936523
[8] – https://www.sondakika.com/ekonomi/haber-genclerin-egitim-ve-istihdamda-sorunlari-18709281/
[9] – https://cumha.com.tr/gencler-issiz-kaliyor-oezel-sektoere-devlet-destekli-maas-tesviki-oenerisi
[10] – https://www.ekonomist.com.tr/calisma-hayati-ve-sosyal-guvenlik/ito-raporu-her-3-genc-kadindan-1-i-ne-egitimde-ne-istihdamda-60835
[11] – https://ito.org.tr/tr/haberler/detay/ito-baskani-sekib-avdagic-gencler-is-gucune-katilmali
[12] – https://www.researchgate.net/publication/363924833_Genclik_Garanti_Programi_Dogrultusunda_Ne_Egitimde_Ne_Istihdamda_Ne_De_Yetistirmede_Yer_Alan_Gencler_NEIY_Sorununa_Cozum_Onerileri
[13] – https://ab.gov.tr/ne-egitimde-ne-istihdamda-olan-genclere-yonelik-isgucu-piyasasi-destek-programi-neet-pro-_53207.html
[14] – https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3535951-acil-onlem-sart-gencler-arasinda-neiy-yayginlasiyor
[15] – https://www.iskur.gov.tr/isveren/tesvikler/kadin-genc-ve-mesleki-yeterlilik-belgesi-olanlarin-tesviki/
[16] – https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/yatirim-tesviklerinde-isverene-kadin-ve-genc-sigortalilar-icin-ilave-prim-destegi-verilecek/3311786
[17] – https://www.pwc.com.tr/tr/medya/kose-yazilari/celal-ozcan/genclerin-ve-kadinlarin-istihdamina-yonelik-tesvikler-devam-etmeli.html
[18] – https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4131539
[19] – http://www.iha.com.tr/istanbul-haberleri/itosamdan-genclere-iliskin-arastirma-248082161
[20] – https://www.toplum.org.tr/turkiyede-kadinlarin-isgucune-katilimi-guncel-durumun-degerlendirmesi/
[21] – https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4112600
