İspanya ve Portekiz’de Büyük Elektrik Kesintisi

İspanya ve Portekiz, 28 Nisan 2025 Pazartesi günü öğle saatlerinden kısa bir süre sonra meydana gelen büyük çaplı ve açıklanamayan bir elektrik kesintisiyle adeta sarsıldı. Bu beklenmedik olay, trafik ışıklarının sönmesi, ulaşım sistemlerinin durması, havalimanlarında kaos ve milyonlarca insanın karanlıkta kalma riskiyle karşı karşıya kalmasıyla sonuçlandı. Her iki ülkenin şebeke operatörleri, elektriği geri getirmek için zamana karşı yarışırken, kesintinin nedeni henüz belirlenemedi. Bu durum, modern yaşamın ne kadar kırılgan olabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi.

Kesintinin Boyutları ve İlk Etkiler

Portekiz’in şebeke operatörü Redes Energéticas Nacionais (REN), kesintinin tüm İber Yarımadası’nı ve Fransa’nın bazı bölgelerini etkilediğini duyurdu. İspanya’nın şebeke operatörü Red Eléctrica, elektriğin tamamen geri gelmesinin saatler sürebileceğini ve bu süreçte milyonlarca insanın geceyi elektriksiz geçirme riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Kesinti, aydınlatma sistemlerinin, prizlerin ve metro gibi kritik altyapıların aniden devre dışı kalmasına yol açtı. Madrid, Lizbon, Barselona, Sevilla ve Valensiya gibi büyük şehirlerde hayat adeta durma noktasına geldi.

Madrid’de trafik ışıkları söndüğünde, yollarda kaos baş gösterdi. Yerel bir sürücü olan Luis Ibáñez Jiménez, CNN’e yaptığı açıklamada, “Araba kullanıyordum ve birden trafik ışıkları gitti. Her şey bir anda karmakarışık oldu. Büyük bir otobüsün geldiğini gördüm ve geçmek için hızlanmak zorunda kaldım,” dedi. Benzer sahneler, Lizbon ve diğer büyük şehirlerde de yaşandı. Elektrik kesintisi, sadece günlük yaşamı değil, aynı zamanda ekonomik faaliyetleri ve turizmi de ciddi şekilde sekteye uğrattı.

Ulaşımda Büyük Aksaklıklar

Kesinti, ulaşım sektörünü derinden etkiledi. Avrupa’nın en yoğun havalimanlarından olan Madrid-Barajas ve Barselona-El Prat’ta uçuşlar aniden ertelendi veya iptal edildi. Online uçuş takip sistemleri, öğleden sonra bu havalimanlarında uçuşların durduğunu bildirdi. Portekiz’in bayrak taşıyıcı havayolu TAP Air Portugal, yolculara başka bir duyuruya kadar havalimanına gelmemeleri çağrısında bulundu. Lizbon’un Humberto Delgado Havalimanı’nda mahsur kalan bir tatilci, Ellie Kenny, “Yüzlerce insan karanlıkta, klimasız ve susuz kuyruklarda bekliyor. Mağazalar sadece nakit kabul ediyor,” diyerek durumun ciddiyetini anlattı.

İspanya’da tren seferleri tamamen dururken, Madrid metrosu gibi toplu taşıma sistemleri de devre dışı kaldı. Sosyal medyada paylaşılan videolar, metro vagonlarının karanlıkta platformlarda hareketsiz kaldığını ve istasyon girişlerinin bantlarla kapatıldığını gösterdi. Bu durum, şehirlerdeki hareketliliği durdururken, acil durum ekiplerinin müdahale kapasitesini de zorladı.

Toplumsal ve Ekonomik Etkiler

Kesinti, modern yaşamın temel unsurlarını bir anda sekteye uğrattı. Kart ödemeleri yerine nakit kullanımı zorunlu hale geldi, polisler trafik yönetmek için el işaretlerine başvurdu, restoranlar ve mağazalar kapılarını kapattı. Madrid’in İtfaiye Servisi, şehir genelinde mahsur kalan insanları kurtarmak için 174 asansör operasyonu gerçekleştirdi. Bazı vatandaşlar, kesintinin uzama ihtimaline karşı temel ihtiyaç malzemeleri ve konserve gıdalar stokladı.

Acil durum ekipleri, kritik bölgelerdeki elektrik kesintilerine müdahale ederken, hastanelerde jeneratörler devreye girdi. İş yerlerinin çoğu faaliyetlerini durdurdu ve evden çalışma düzenine geçildi. İnsanlar, sokaklarda dolaşmaktan kaçındı ve evlerinde kalmayı tercih etti. İletişim ağlarında yaşanan sorunlar, haberleşmeyi zorlaştırdı ve bilgi akışını yavaşlattı. Toplumsal hizmetler, elektrik kesintileri sebebiyle aksadı ve vatandaşlar günlük rutinlerini yeniden planladı.

İspanya ve Portekiz, yaklaşık 60 milyonluk bir nüfusa sahip ve bu ülkeler, Avrupa’nın finans, turizm ve ulaşım merkezlerinden bazılarına ev sahipliği yapıyor. Kesinti, bu sektörlerde ciddi bir domino etkisi yarattı. Örneğin, Madrid Açık Tenis Turnuvası gibi büyük etkinlikler durma noktasına geldi ve taraftarlar kortları terk etmek zorunda kaldı.

Acil Müdahaleler ve Resmi Açıklamalar

Madrid Belediye Başkanı José Luis Martinez Almeida, halktan hareketlerini en aza indirmelerini ve acil servisleri yalnızca gerçekten gerekli durumlarda aramalarını istedi. Ayrıca, yolların acil durum ekipleri için boşaltılması gerektiğini vurguladı. Madrid’in acil servis sağlayıcısı, hükümetten ulusal acil durum ilan edilmesini talep ederken, yerel lider Isabel Díaz Ayuso ordunun devreye girmesini istedi.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, kesintinin nedeninin henüz bilinmediğini belirtirken, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, siber saldırı ihtimaline dair herhangi bir kanıt bulunmadığını ifade etti. Portekiz Başbakanı Luis Montenegro ise sorunun Portekiz’den kaynaklanmadığını ve “her şeyin İspanya’dan başladığını” öne sürdü. Bu açıklamalar, iki ülke arasında hafif bir gerginlik yaratmış gibi görünüyor.

İspanya’nın şebeke operatörü Red Eléctrica’dan Eduardo Prieto, elektriğin tamamen geri gelmesinin 6 ila 10 saat sürebileceğini belirtti. Portekiz’in şebeke operatörü ise restorasyon sürecinin “karmaşık” olduğunu vurguladı. Pazartesi akşamı itibarıyla, her iki ülkede bazı bölgelerde elektrik kademeli olarak geri gelmeye başladı, ancak tam bir normalleşme için daha fazla zaman gerektiği açıklandı.

Güvenlik ve Sağlık Önlemleri

Kesintinin en kritik yönlerinden biri, enerjiye bağımlı sistemlerin güvenliğiydi. İspanya’daki nükleer tesislerin çalışır durumda ve güvenli olduğu açıklandı. Portekiz’in Ulusal Tıbbi Acil Durum Enstitüsü, telefon ve bilişim sistemlerini yedek jeneratörlerle çalıştırarak acil durum planını devreye soktu. İspanya Sağlık Bakanlığı da hastanelerde benzer bir sürecin uygulandığını bildirdi. Bu önlemler, en kötü senaryoların önüne geçilmesini sağladı.

Fransa’da Kısmi Etki

İspanya sınırına yakın Güney Fransa’da, özellikle Fransız Bask Bölgesi’nde daha hafif bir etki hissedildi. Fransa’nın elektrik iletim operatörü RTE’den Emilie Grandidie, kesintinin sadece birkaç dakika sürdüğünü ve hızlıca giderildiğini belirtti.

Belirsizlik ve Gelecek Riskler

Pazartesi günü boyunca, milyonlarca insan elektriğin ne zaman geri geleceğini ve kesintinin nedenini merak etti. Yetkililer, bu sorulara net yanıtlar veremedi. Elektrik şebekesi restore edildikten sonra bile, kesintinin yol açtığı hasarın tam olarak anlaşılması günler alabilir. İspanya’nın Ulaştırma Bakanı, orta ve uzun mesafeli tren seferlerinin en erken Salı günü başlayabileceğini, havalimanlarındaki birikmenin ise haftanın geri kalanında devam edebileceğini belirtti.

Bu olay, modern toplumların enerji altyapısına olan bağımlılığını ve bu sistemlerin ne kadar kırılgan olabileceğini bir kez daha ortaya koydu. İspanya ve Portekiz’deki yetkililer, kesintinin nedenini belirlemek ve gelecekte benzer olayları önlemek için kapsamlı bir soruşturma başlatacak gibi görünüyor. Ancak şu an için, bu beklenmedik krizin etkileri, hem toplumsal hem de ekonomik düzeyde hissedilmeye devam ediyor.