Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayına ilişkin hizmet üretim endeksi verilerini açıkladı.

Buna göre, endeks, ocakta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 6 arttı.

Alt sektörler incelendiğinde, yıllık bazda ulaştırma ve depolama hizmetleri yüzde 3,2, konaklama ve yiyecek hizmetleri yüzde 9,6, bilgi ve iletişim hizmetleri yüzde 9,9, gayrimenkul hizmetleri yüzde 8,9, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 7, idari ve destek hizmetleri yüzde 8,2 yükseldi.

Hizmet üretim endeksi aylık yüzde 2,5 arttı

Hizmet üretim endeksi, ocakta bir önceki aya göre yüzde 2,5 artış gösterdi.

Alt sektörler incelendiğinde, aylık bazda konaklama ve yiyecek hizmetleri yüzde 0,5, bilgi ve iletişim hizmetleri yüzde 6,4, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 12,4, idari ve destek hizmetleri yüzde 4,7 artarken ulaştırma ve depolama hizmetleri yüzde 0,5, gayrimenkul hizmetleri yüzde 0,9 geriledi.

Türkiye’nin 2025 Ocak ayına ilişkin Hizmet Üretim Endeksi’nde yıllık bazda yüzde 6’lık bir artış kaydettiği göz önüne alındığında, bu performansın diğer gelişmekte olan ülkelerle, özellikle Brezilya ve Hindistan gibi ülkelerle karşılaştırmalı bir değerlendirmesi için mevcut veriler ve genel ekonomik trendler üzerinden bir analiz yapılabilir. Ancak, bu soruya kesin bir yanıt verebilmek için Brezilya ve Hindistan’a özgü 2025 Ocak ayına dair spesifik hizmet üretim endeksi verileri elimde bulunmamakla birlikte, genel ekonomik göstergeler, geçmiş veriler ve uluslararası raporlar ışığında bir çıkarım yapabiliriz. Bu analiz, Türkiye’nin konumunu anlamak için bir çerçeve sunarken, kesin sonuçlar için güncel resmi istatistiklere ihtiyaç duyulabileceğini de göz ardı etmemek gerekir.

Türkiye’nin Hizmet Sektörü Performansı

TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Türkiye’de hizmet üretim endeksi ocak ayında yıllık yüzde 6 artarken, aylık bazda da yüzde 2,5’lik bir büyüme gösterdi. Alt sektörlerde dikkat çeken noktalar arasında bilgi ve iletişim hizmetlerindeki yüzde 9,9’luk yıllık artış ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetlerdeki yüzde 12,4’lük aylık sıçrama yer alıyor. Bu büyüme, Türkiye’nin dijital dönüşümdeki ilerlemesini ve turizm gibi hizmet ihracatına dayalı sektörlerdeki toparlanmayı yansıtıyor. Türkiye’nin 2023’te hizmet ihracatının 106 milyar dolara ulaşması ve hizmet dengesinin 56,7 milyar dolar fazla vermesi, hizmet sektörünün ekonomideki kritik rolünü pekiştiriyor. Ayrıca, OECD’nin 2025 için Türkiye ekonomisi büyüme tahminini yüzde 3,1 olarak revize etmesi, hizmet sektörünün bu büyümede önemli bir paya sahip olduğunu gösteriyor.

Brezilya’da Hizmet Sektörü Büyümesi

Brezilya, Latin Amerika’nın en büyük ekonomisi olarak hizmet sektörüne büyük ölçüde bağımlı bir yapıya sahip. Hizmet sektörü, Brezilya’nın GSYH’sinin yaklaşık yüzde 70’ini oluşturuyor ve bu oran, tarım ve sanayi sektörlerinin toplamından daha ağırlıklı. 2023’te Brezilya ekonomisi yüzde 3,1 büyüdü ve bu büyümede hizmet sektörü, özellikle finans, ticaret ve turizm gibi alanlar ön plandaydı. 2024’te ise küresel ekonomik yavaşlama ve enflasyonist baskılar nedeniyle büyüme oranının yüzde 2-2,5 bandına gerilemesi bekleniyor. 2025’e dair spesifik veri olmamakla birlikte, Brezilya Merkez Bankası’nın enflasyonu kontrol altına alma çabaları ve faiz oranlarındaki dalgalanmalar, hizmet sektöründeki büyümeyi sınırlayabilir.

Brezilya’da lojistik ve taşımacılık gibi alt sektörler, Türkiye’deki ulaştırma ve depolama hizmetlerindeki yüzde 3,2’lik büyümeden daha yüksek bir performans sergileyebilir, ancak turizm ve dijital hizmetler alanındaki büyüme Türkiye’ye kıyasla daha ılımlı olabilir.

Hindistan’da Hizmet Sektörü Büyümesi

Hindistan, gelişmekte olan ülkeler arasında hizmet sektörü büyümesinde liderlerden biri. Hizmet sektörü, Hindistan GSYH’sinin yaklaşık yüzde 55-60’ını oluşturuyor ve bu oran, özellikle bilgi teknolojisi (BT), yazılım hizmetleri ve iş süreçleri dış kaynak kullanımı (BPO) gibi alanlarda dikkat çekiyor. 2023’te Hindistan ekonomisi yüzde 6,7 büyüdü ve bu büyümede hizmet sektörü başrol oynadı. 2024’te büyüme oranının yüzde 6,5-7 civarında seyretmesi, 2025’te ise dijitalleşme ve yapay zekâ yatırımlarıyla daha da ivme kazanması bekleniyor.

Hindistan’ın hizmet ihracatı, 2023’te 254 milyar doları aşarak küresel pazarda önemli bir paya ulaştı. Özellikle BT hizmetlerindeki yıllık büyüme oranları yüzde 10’un üzerinde seyrederken, Türkiye’nin bilgi ve iletişim hizmetlerindeki yüzde 9,9’luk artışına yakın bir performans sergiliyor. Ancak Hindistan’ın genç ve dinamik iş gücü ve geniş iç pazarı, bu büyümeyi Türkiye’den daha sürdürülebilir kılıyor.

Karşılaştırmalı Analiz

• Büyüme Oranları: Türkiye’nin yıllık yüzde 6’lık büyümesi, Hindistan’ın hizmet sektörü büyüme oranlarına (yüzde 6,5-7) yakın bir performans sergiliyor, ancak Hindistan’ın daha geniş ve çeşitlendirilmiş hizmet sektörü bu büyümeyi daha sağlam bir temele oturtuyor. Brezilya’nın büyüme oranı ise Türkiye’den daha düşük (yüzde 2-2,5) ve bu, Brezilya’nın hizmet sektörünün iç talebe ve enflasyon kontrolüne daha bağımlı olduğunu gösterebilir.
• Alt Sektör Performansı: Türkiye’de bilgi ve iletişim hizmetlerindeki yüzde 9,9’luk büyüme, Hindistan’daki BT sektörünün performansına paralel bir trend izliyor. Ancak Hindistan’ın bu alanda küresel bir merkez olması, Türkiye’yi geride bırakıyor. Brezilya’da ise hizmet sektörü büyümesi daha çok finans ve perakende gibi iç odaklı sektörlerden geliyor, bu da Türkiye’nin turizm ve dijital hizmetlerdeki avantajını gölgede bırakıyor.
• İhracat ve Dışa Açıklık: Türkiye’nin hizmet ihracatı (2023’te 106 milyar dolar) Hindistan’ın gerisinde kalsa da, Brezilya’nın hizmet ihracatına kıyasla (yaklaşık 40-50 milyar dolar) daha güçlü. Türkiye’nin turizm ve lojistikteki performansı, bu alanda Brezilya’yı aşarken, Hindistan’ın BT ihracatı liderliğini koruyor.
• Makroekonomik Bağlam: Türkiye’nin enflasyonla mücadele politikaları ve para politikası sıkılaştırması, hizmet sektöründeki büyümeyi desteklerken, Brezilya’nın yüksek faiz oranları ve Hindistan’ın yapısal reformları farklı dinamikler yaratıyor. Türkiye’nin genç nüfusu ve lojistik avantajları, uzun vadede bu ülkelere karşı rekabet gücünü artırabilir.

Türkiye’nin Konumu

Türkiye, hizmet üretim endeksindeki yüzde 6’lık büyüme ile gelişmekte olan ülkeler arasında orta-üst düzeyde bir performans sergiliyor. Hindistan, hizmet sektörü büyümesi ve ihracattaki liderliğiyle Türkiye’den önde; Brezilya ise iç talebe bağımlılığı ve daha düşük büyüme oranlarıyla geride kalıyor.

Türkiye’nin avantajları arasında turizmdeki güçlü geri dönüş, dijitalleşme yatırımları ve stratejik konumu yer alıyor. Ancak, ulaştırma ve depolama gibi alt sektörlerdeki sınırlı büyüme ve gayrimenkuldeki gerileme, yapısal reformlara ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Hindistan’ın BT sektörü ve Brezilya’nın finansal hizmetlerindeki uzmanlaşma, Türkiye’nin bu alanlarda daha fazla yatırım yapması gerektiğini ortaya koyuyor.

Birkaç Ekstra Not

Türkiye’nin hizmet sektörü performansı, gelişmekte olan ülkeler arasında dikkat çekici olsa da, resmi istatistiklerin ötesinde bu verilerin güvenilirliği ve mevsimsel etkilerden arındırılmış olup olmadığı sorgulanmalı. Hindistan ve Brezilya verilerinin güncel olmayan tahminlere dayalı olması da karşılaştırmayı zorlaştırıyor. Türkiye’nin büyüme oranları etkileyici görünse de, enflasyon ve dışa bağımlılık gibi makroekonomik zorluklar bu performansı gölgeleyebilir. 14 Mart 2025, saat 15:03 itibarıyla bu analiz, mevcut bilgilerle yapılmış bir tahmin niteliğindedir; Hindistan ve Brezilya’dan 2025 Ocak verileri açıklandığında daha net bir tablo ortaya çıkacaktır.