Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun ana gündem maddelerinden biri olan gıda arzındaki maliyet sorunları ve yükselen gıda enflasyonu karşısında yeni destek programları hayata geçiriliyor. Bu çerçevede, kırsal alanlardaki gelir seviyesini artırmak, tarımsal üretimi güçlendirmek ve tarıma dayalı sanayi entegrasyonunu sağlamak amacıyla aile işletmeciliği ve mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik çeşitli teşvikler devreye alınacak.

Bu hedef doğrultusunda kırsal bölgelerde alternatif gelir kaynakları oluşturulacak ve kırsal ekonomik altyapı güçlendirilecek. Tarımsal üretimde modern teknolojilerin yaygınlaştırılması teşvik edilirken, yerel kalkınma kapasitesini artırmaya yönelik projeler desteklenecek. Bu çerçevede geliştirilen yatırım teşviklerini içeren Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Tarım ve Gıda Sektöründe Hibe Destekleri

Yeni düzenlemeye göre, tarıma dayalı ekonomik yatırımlar kapsamında mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelere önemli hibe destekleri sağlanacak. Özellikle tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar öncelikli teşvik kapsamına alındı. Ayrıca tıbbi ve aromatik bitkiler, bitkisel ve hayvansal ürünler, çelik silolar ve soğuk hava depoları da desteklenecek yatırımlar arasında yer alıyor.

Tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlar çerçevesinde, kapalı ortamda bitkisel üretim, büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği, kanatlı hayvan üretimi, kültür mantarı yetiştiriciliği gibi projelere hibe desteği sağlanacak. Büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvan kesimhaneleri de bu teşviklerden yararlanabilecek.

Su Ürünleri ve Organize Sanayi Bölgelerine Öncelik

Su ürünleri yetiştiriciliğine yönelik projeler, hibe programında öncelikli olarak değerlendirilecek. Deniz ve iç sularda yapılan su ürünleri yetiştiriciliği ile tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgelerindeki üretimler destek kapsamına alınacak. Hayvansal ve bitkisel orijinli gübrelerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlara da teşvik sağlanacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı, belirlenen yatırım alanlarının sektörel önceliklere göre uygulama rehberini hazırlayarak, yatırımcılara başvuru öncesinde bilgi verecek. Tarımsal üretim planlaması yapılan illerde belirlenen ürünlere yönelik projeler ekstra puan alarak öncelikli hibe desteğine dahil edilecek.

OSB’deki Üreticilere Ayrıcalık

Özellikle büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine yönelik yatırımların tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgelerinde gerçekleştirilmesi halinde, tüm başvurular öncelikli olarak değerlendirilecek. Tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik büyük çaplı projelerde OSB’lerdeki girişimcilere ayrıcalık sağlanacak.

Kapalı ortamda bitkisel üretim, bitkisel ürünler, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal ürünlere yönelik yatırımlarda, yatırım yeri tarıma dayalı ihtisas OSB’sinde olan projelere öncelik verilecek. Böylece sanayi bölgelerindeki üretim kapasitesi artırılarak tarım ve sanayinin entegrasyonu desteklenecek.

İthal Ürünlere İşlemeye Hibe Yok

Yatırımların iç üretimi desteklemesi amacıyla, ithal edilen tarımsal ürünlerin işlenmesi ve paketlenmesine yönelik projelere hibe desteği verilmeyecek. Sadece ilk işleme tesisinde kabuk kırma işlemi görmüş sert kabuklu meyveler bu kapsamın dışında tutulacak.

Un, yem ve kütlü pamuk konusunda yalnızca kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve modernizasyon projeleri hibe desteği alabilecek. Ancak afet bölgesi ilan edilen ve deprem nedeniyle zarar gören illerde un ve yem üretimine yönelik tüm projelere destek sağlanacak. Çay ve fındık için de yalnızca üretimin yapıldığı illerde başvurular kabul edilecek.

Yatırımcıya Tek Başvuru Hakkı

Hibe desteğinden faydalanmak isteyen yatırımcılar, ülke genelinde sadece bir adet proje başvurusu yapabilecek. Tarımsal amaçlı örgütler tüzel kişi olarak başvuruda bulunabilecek ve bu durum, ortaklarının bireysel veya farklı yatırım konularında başvuru yapmasını engellemeyecek.

Daha önce Bakanlık tarafından yatırım bazlı hibe desteği almış girişimcilerden, en az bir yıl izleme süresini tamamlayanlar, kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve modernizasyon projeleri için tekrar başvuruda bulunabilecek. Ayrıca kiralanmış mülk üzerinde gerçekleştirilecek yatırımlar da uygun bulunacak ve hibe desteğinden yararlanmak için kira süresinin en az yedi yıl olması gerekecek.

Mevcut kapalı ortamda bitkisel üretim tesislerinde ve tarımsal amaçlı örgütlerin sulama hizmetlerinde kullanılmak üzere yenilenebilir enerji sistemleri kurulumuna yönelik projeler de destek kapsamına alınacak. Güneş enerjisi panelleri ve yenilenebilir enerji kaynakları için yatırım yerine bitişik parseller kullanılabilecek.

Hibe Kapsamına Girmeyen Durumlar

Serbest bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara yönelik başvurular kabul edilmeyecek. Aynı tesisin birden fazla bölüme ayrılarak ayrı başvurular yapılması halinde hiçbir başvuru değerlendirilmeyecek. Ayrıca büyük projelerin farklı bölümler halinde sunulması da hibe desteği dışında bırakılacak.

Hibe Tutarı ve Başvuru Şartları

Hibe desteği alacak projelerde belirlenen üst limitler şu şekilde olacak:

• Yeni tesis yatırımlarında en fazla 20 milyon TL,
• Kısmen tamamlanmış yatırımlar için 18 milyon TL,
• Kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve modernizasyon yatırımları için 16 milyon TL.

Hibeye esas proje tutarı için belirlenen alt limit 8 milyon TL olup, bu limitin altındaki başvurular kabul edilmeyecek. Kırsal ekonomik altyapı yatırımları için ise üst limit 8 milyon TL, alt limit 100 bin TL olarak belirlendi. Desteklemeye uygun projelerde, yatırım tutarının yüzde 50’sine hibe sağlanacak, geri kalan kısmı yatırımcılar kendi öz kaynakları ile karşılayacak.

Başvuru Süreci ve Koşullar

Gerçek ve tüzel kişiler hibe desteği için başvuru yapabilecek. Kamu kurumları ve kamu fonlarından finansman sağlayan kişiler hibe desteğinden yararlanamayacak. Başvuru aşamasında, yatırımcıların mali ve idari olarak kamu bağımsızlıklarını teyit eden taahhütname sunmaları gerekecek. Kamu görevlileri, devlet memurları, kamu işçileri ve devlet üniversitelerindeki akademisyenler de bu teşviklerden faydalanamayacak.

Tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik büyük ölçekli yatırımları teşvik eden bu yeni destek programı, kırsal kalkınmayı güçlendirmeyi ve gıda arz güvenliğini sağlamayı hedefliyor.