Türkiye’de artan tüketimle kahve ithalatı rekora koşuyor. Bu yılın ilk üç ayında yüzde 33,4 artışla 30.3 bin ton kahve ithal edildi. Son yıllarda tüketiminin artması, kahve zincirleri ve üçüncü nesil kahve dükkanlarının yaygınlaşmasıyla birlikte kişi başı tüketim 1.5 kilograma dayandı. Tüketimdeki artışın orta vadede de devam etmesi bekleniyor.

Türkiye’de son yıllarda kahveye olan talebin artması, kahve itha­latı rekora koşuyor. Kahve tüketi­minin artması, kahve zincirleri ve üçün­cü nesil kahve dükkanlarının sayısı her geçen yıl artıyor. Sadece kahve değil, kah­veyle birlikte tüketilen pastane ürünle­ri, tatlılar, yan içecekler ve geniş menüler kahve pazarını genişletiyor.

Tüketici alış­kanlıklarında dönüşüm yaşandığını belir­ten sektör temsilciler, kahvenin artık sa­dece içecek olmadığını, bir yaşam tarzına dönüştüğünü aktarıyor. Bu yılın ilk çey­reğinde önceki yılın aynı dönemine gö­re kahve ithalatı miktar olarak %33,4’lük artışla 30 bin 300 tona yükseldi. Aynı dö­nemde kahve ithalatına 181.5 milyon do­lar ödendi ve %87,7 artış gösterdi.

Anadolu’da nitelikli kahve talebi artıyor

Kahve ithalatında yılın ilk üç ayında yaşanan yüzde 33,4’lük artışın tüketici alışkanlıklarındaki dönüşümün etkisi ol­duğunu ileten Arabica Coffee House CE­O’su Sertaç Yalçın, Türkiye’de kahvenin artık yalnızca bir içecek değil; bir kültür, bir sosyalleşme aracı olarak konumlan­dığına vurgu yaptı.

Özellikle genç neslin kahveye olan ilgisi ve üçüncü nesil kahve­cilik anlayışının yaygınlaşmasıyla birlik­te tüketimin ciddi ivme kazandığını belir­ten Yalçın, “Kahve talebi sadece büyükşe­hirlerle sınırlı değil. Anadolu’nun pek çok şehrinde de nitelikli kahveye ulaşmak isteyen ciddi bir kitle var. Bu talep doğal olarak ithalat rakamlarına da yansıyor.

Kahveye olan talebin önümüzdeki dö­nemde de artarak devam edeceğini öngö­rüyoruz. Firma olarak biz de bu dinamik­leri yakından izliyor, yatırımlarımızı bu talepler doğrultusunda planlıyoruz. Bu yılı için yatırım hedefimizi ortalama 200 milyon TL olarak belirledik ve şube sayı­mızı 230’a çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.

Fiyatlar bir süre yüksek devam edecek

Kahve ithalatındaki artışa değinen Kahve.com CEO’su Levend Aktaş, fiyat­ların bir süre daha yüksek devam edece­ğinin öngörüsüyle alıcıların döviz kurun­daki durağanlıktan da faydalanıp, ham­madde stoklarını artırmış olabileceğini belirterek, “2025’in ilk çeyreğinde ithalat vergilerindeki artışın tüketimdeki artışı­nın üstünde olduğunu düşünüyorum. Fi­yatlarda artışın 2025 sonbaharına kadar devam edebileceğini bekliyorum” dedi.

Sektör büyümesini sürdürüyor

Türkiye’de özellikle son 5 yılda üçün­cü nesil kahveciliğin yükselişte olduğu­nu belirten Horeca yatırımcısı ve Fredo­nia Coffee kurucusu İdris Akgül, zincir kahve markaların sayısı, yerel butik kah­veciler ve evde kaliteli kahve tüketimi­nin artmasıyla gelişmesiyle birlikte genç nüfusun yoğun olduğu büyükşehirler­de kahvenin artık çayla rekabet eden bir içecek haline geldiğini ifade etti.

Brezilya ve Vietnam’da iklimden dolayı üretimin zorlaştığını bildiren Akgül, “Bu da fiyat­lara yansıyor. Yine dolar/TL kuru yüksek seyretmesinden dolayı ithal kahvenin bi­rim maliyeti çok arttı ve değer bazında ar­tışı hızlandırdı. Türkiye’de kişi başı kah­ve tüketimi yaklaşık 1.5 kilogramla hala Avrupa ortalamasının çok altında. Ancak artış trendi çok güçlü. Özellikle kapsül kahve makineleri, filtre kahve ve coffe­e-to-go kültürü büyümeye devam ediyor” diye konuştu.

Kahve tüketimini artıran 5 faktör

1-Pandemi etkisi: Pandemiden önce kahve tüketimi vardı, ancak daha sınırlıydı. Pandemi ile birlikte insanlar hem evde hem de dışarıda daha fazla kahve tüketmeye başladı.

2-Kahve dükkanlarının yaygınlaşması: Büyük şehirlerde özellikle endüstriyel kahve kültürü hızla yayıldı. Zincir kahveciler ve butik kahve dükkanlarının sayısı katlandı.

3-Evden çalışma düzeni: Evde çalışan bireyler kahve dükkanlarını çalışma alanı olarak kullanmaya başladı. Bu da hem tüketimi hem de mağaza sayısını artırdı.

4-Evde kahve ekipmanlarına olan ilgi: Tüketiciler evde de çeşitlilik aramaya başladı, bu da kahve makinesi satışlarını artırdı.

5-Yan ürünlerin çeşitlenmesi: Sadece kahve değil, kahveyle birlikte tüketilen pastane ürünleri, tatlılar, yan içecekler ve dondurma gibi alternatifler de arttı.

Pandemi sonrası tüketim arttı

Kahve ithalatındaki dikkat çekici artışın temel nedeninin arz-talep dengesinin hızla değişmesinden kaynaklandığını ifade eden ENC Expo Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Coşkunsoy, “Özellikle pandemi sonrasında kahveye talep ciddi şekilde arttı. Bu artış bireysel tüketimi değil, aynı zamanda kahve dükkanlarının sayısındaki hızlı artışı beraberinde getirdi. Son dönemde Brezilya ve Güney Amerika’da yaşanan iklim koşulları, kahve üretimini olumsuz etkiliyor. Türkiye olarak bu artışın etkilerini sınırlamak amacıyla Afrika menşeli kahvelerde uygulanan gümrük vergisini sıfırladı” dedi.